Τηλεόραση: «Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα» (2004 - '09, 2010)

ΜΠΑΤΛΣΤΑΡ ΓΚΑΛΑΚΤΙΚΑ

«BATTLESTAR GALACTICA»

«CAPRICA»

     Σε κάποια αόριστη εποχή, μία τεχνολογικά προηγμένη Ανθρωπότητα έχει αποικήσει ένα απομακρυσμένο αστρικό σύστημα δώδεκα πλανητών με πρωτεύουσα τον πλανήτη Κάπρικα. Η κοινωνία είναι δομημένη σε μία ενιαία κρατική ομοσπονδία, με πολιτικές, στρατιωτικές, παραγωγικές και εμπορικές δομές παρόμοιες με της σημερινής γήινης Δύσης. Επιπροσθέτως, ο πολιτισμός των Δώδεκα Αποικιών στηρίζεται σε μία επίσημη τυπολατρική θρησκεία με κρατικό ιερατείο η οποία παραπέμπει στις ολύμπιες ελληνικές θεότητες. Σύμφωνα με τους θρησκευτικούς θρύλους, τους οποίους ελάχιστοι πιστεύουν, η Ανθρωπότητα έφθασε εκεί όταν αμέτρητους αιώνες πριν εγκατέλειψε τον μητρικό της κόσμο ονόματι Κόμπολ – ενώ υποτίθεται πως μία δέκατη τρίτη αποικία δημιουργήθηκε σε ένα άλλο, άγνωστο σημείο του Γαλαξία, στον πλανήτη Γη.

     Πενήντα χρόνια πριν από την έναρξη της ιστορίας οι Κύλωνες, ευφυή μηχανικά ρομπότ χρησιμοποιούμενα ως δούλοι, εξεγέρθηκαν και κατασκεύασαν στόλο με τον οποίο ενεπλάκησαν σε πολυετή και αιματηρό πόλεμο εναντίον των Δώδεκα Αποικιών. Μία ανακωχή υπεγράφη τελικά και οι Κύλωνες εξαφανίστηκαν στα πέρατα του διαστήματος, ενώ οι Άνθρωποι απαγόρευσαν κάθε έρευνα στην τεχνητή νοημοσύνη. Σήμερα, ενώ ο Αποικιακός Στόλος μετατρέπει σταδιακά τα διαστημόπλοιά του σε πολεμικά μουσεία καθώς μία νέα πολεμική αναμέτρηση μοιάζει όλο και πιο απίθανη χρόνο με τον χρόνο, οι Κύλωνες – φανατικά θρησκευόμενοι μονοθεϊστές – έχουν διεισδύσει στην Κάπρικα με μυστικούς πράκτορες οι οποίοι μοιάζουν με Ανθρώπους: έχουν σάρκα, οστά, αίμα και συναισθήματα. Καθένας τους υπάρχει σε πολλαπλά αντίτυπα, εμφανισιακά όμοια, ενώ κατά τον σωματικό του θάνατο η συνείδηση και οι μνήμες του εκπέμπονται σε ένα νέο σώμα και πρακτικά μετενσαρκώνεται. Οι μεταλλικοί, ρομποτικοί «Εκατόνταρχοι» τους οποίους κατασκεύαζαν κάποτε οι Άνθρωποι των Δώδεκα Αποικιών, φαίνονται να είναι πλέον ιεραρχικά «υφιστάμενοι» των ανθρωπόμορφων μοντέλων. Στόχος των κυλωνικών πρακτόρων είναι να σαμποτάρουν τις ελαφριές άμυνες των Δώδεκα Αποικιών ώστε να μην μπορέσει ο Αποικιακός Στόλος να αντισταθεί καθόλου σε μία επικείμενη, κρυφά προετοιμαζόμενη, σαρωτική και ολομέτωπη εκ νέου εισβολή των Κυλώνων, στοχευμένη στην ολοκληρωτική εξάλειψη της Ανθρωπότητας μέσω διαδοχικών θερμοπυρηνικών επιθέσεων.

     Το σχέδιο των Κυλώνων υλοποιείται με πλήρη επιτυχία, ο νέος πόλεμος αρχίζει και τελειώνει μέσα σε 48 ώρες και μόνο 50000 Άνθρωποι με πολιτικά και στρατιωτικά διαστημόπλοια κατορθώνουν τελικά να επιζήσουν, να συντονιστούν και να δραπετεύσουν μαζί από τις Δώδεκα Αποικίες, συναποτελώντας έναν ενιαίο στόλο - κονβόι σε φυγή· προσπαθώντας να εξαφανιστούν μέσω τακτικών υπερχωρικών αλμάτων από τα ραντάρ των Κυλώνων οι οποίοι τους καταδιώκουν και να βρουν ένα ασφαλές καταφύγιο: τη θρυλική Γη…

     Αυτό είναι το βασικό σενάριο του νέου Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα, ενός ριμέικ μίας παλαιότερης, μάλλον αποτυχημένης και φτηνιάρικης τηλεοπτικής σειράς με την ίδια κεντρική ιδέα η οποία είχε προβληθεί στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1970, στον απόηχο του Πολέμου των άστρων. Εικοσιπέντε έτη μετά, ένας βασικός συντελεστής του νέου τηλεοπτικού Γκαλάκτικα είναι παραδόξως ίδιος με του παλιού (ο Γκλεν Λάρσον), έχοντας τώρα όμως στη διάθεσή του υψηλό προϋπολογισμό, άφθονα ταλέντα και – από κοινού με τον συμπαραγωγό και βετεράνο του τηλεοπτικού Σταρ Τρεκ Ντέιβιντ Άικ – την προφανή διάθεση να σχολιάσει την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μπους του Νεώτερου και τον, εξαιρετικά επίκαιρο εν έτη 2004, Πόλεμο της Τρομοκρατίας. Έτσι, μετά τη μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία του τρίωρου πιλότου, μία πλήρης τηλεοπτική σειρά παραγγέλθηκε από τον καλωδιακό τηλεοπτικό σταθμό SyFy η οποία τελικά διήρκεσε 75 επεισόδια διαιρεμένα σε τέσσερις κύκλους. Κινούμενη στην τομή μεταξύ διαστημικής όπερας και στρατιωτικής επιστημονικής φαντασίας, η σειρά απεικονίζει με σκοτεινό και βαρύ τόνο τις περιπέτειες της στρατιωτικής και της πολιτικής ηγεσίας των απομειναριών της Ανθρωπότητας – όπως αυτή η άρχουσα τάξη ενσαρκώνεται μέσα από το πλήρωμα της πολεμικής ναυαρχίδας «Γκαλάκτικα» του Κυβερνήτη Ουίλιαμ Αντάμα και του περιβάλλοντος της καρκινοπαθούς Προέδρου Λώρα Ρόσλιν – κατά τη γαλαξιακή καταδίωξη του στόλου από τους Κύλωνες, τις περιστασιακές συνοδευτικές μάχες και τη συνεχή αναζήτηση μιας φευγαλέας Γης.

     Πέραν του καταδιωκτικού στόλου των Κυλώνων ο οποίος κάποτε βρίσκει και κάποτε χάνει τα ίχνη των Ανθρώπων, οι «ηγέτες» πρωταγωνιστές έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν εσωτερικές συγκρούσεις – οφειλόμενες συνήθως στην αμοιβαία δυσπιστία μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών αξιωματούχων –, οικογενειακά δράματα, κρυφούς πράκτορες και σαμποτέρ των Κυλώνων με ανθρώπινη εμφάνιση στους κόλπους τους, ένα κλίμα παράνοιας και τρόμου μεταξύ των πολιτών, μα και σοβαρά ηθικά διλήμματα σχετικά με το πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται τέτοιες καταστάσεις κρίσης και το τι είναι αποδεκτό να θυσιάσει ο πολιτισμός τους προκειμένου να επιβιώσει. Επίσης, ένα μικρό τμήμα κάθε επεισοδίου εκτυλίσσεται στην κυλωνοκρατούμενη, ραδιενεργή Κάπρικα όπου απέμεινε ένας άτυχος αξιωματικός του Γκαλάκτικα, ενώ σημαντικό ρόλο στην ιστορία φαίνεται να διαδραματίζει ο Γάιος Μπάλταρ: ιδιοφυής επιστήμονας ο οποίος ακουσίως βοήθησε τους Κύλωνες να εισβάλλουν – παραπλανημένος από μία όμορφη πράκτορά τους με ανθρώπινη εμφάνιση («Αριθμός Έξι»). Καθώς κανείς δεν γνωρίζει αυτό το γεγονός, τώρα έχει αναλάβει καθήκοντα ως κύριος επιστημονικός σύμβουλος της Προέδρου, προσπαθώντας παράλληλα να καταστείλει τις τύψεις του και να αποκρύψει τις διαρκείς, ανεξήγητες σχιζοφρενικές παραισθήσεις του όπου σαγηνεύεται και χειραγωγείται εναλλάξ από το «φάντασμα» της Αριθμού Έξι.

     Αισθητικά το νέο Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα, όπως και το προγενέστερο τηλεοπτικό διαστημικό γουέστερν Φάιρφλαϊ, υπακούει στις συμβάσεις μίας συγκεκριμένης «σχολής» εκείνης της περιόδου η οποία προέκρινε διαστημικές όπερες εγγύτερα στον σημερινό πραγματικό κόσμο (τουλάχιστον σε σχέση με τον κανόνα του πιο «εξωτικού» Σταρ Τρεκ, ακολουθούμενο πιστά από τα περισσότερα εγχειρήματα της κατηγορίας ως το 2000), ώστε να είναι ευκολότερος ο σχολιασμός της πραγματικότητας και η εμβύθιση του θεατή στα δρώμενα. Έτσι στο σενάριο δεν υπάρχουν ευφυείς εξωγήινοι, η ενδυμασία και η τεχνολογία παραπέμπουν κατά το δυνατόν στη Γη του 20^ου αιώνα, τα όπλα είναι πυροβόλα αντί για λέιζερ, οι πολιτικοί αξιωματούχοι φορούν κοστούμια, πουκάμισα και γραβάτες κοκ. Η πιο απροσδόκητη εφαρμογή αυτού του σκεπτικού στον πιλότο είναι όταν σε κάποια σκηνή εμφανίζεται ένα τηλεοπτικό συνεργείο ίδιο και απαράλλακτο με τα πραγματικά σημερινά. Το χωρίς ατέλειες οπτικοακουστικό τμήμα συμπληρώνεται εξαιρετικά από σύγχρονης αισθητικής ταχύρυθμο μοντάζ με πολλαπλές γωνίες λήψης και απότομα νεταρίσματα ή ζουμαρίσματα σε συναισθηματικά φορτισμένα πλάνα και σε σκηνές μάχης, προσεγμένα σκοτεινή φωτογραφία, δυναμική και ευέλικτη κάμερα, μινιμαλιστικές διαστημικές μάχες με κομψούς υπόκωφους ήχους, σύγχρονα ψηφιακά εφέ, ρεαλιστική φυσική και ψευδοντοκιμαντερίστικο ύφος, εξαιρετική και πρωτότυπη μουσική επένδυση βασισμένη σε έθνικ κρουστά και σε αιθέριους ύμνους θρησκευτικής υφής αντί για τα συνηθισμένα, «επικά» ορχηστρικά κομμάτια που θα περίμενε κανείς.

     Το νέο Γκαλάκτικα δυστυχώς προεκτείνει την ιδέα της «πιστότητας στην πραγματικότητα» και στην πολιτική δομή των Δώδεκα Αποικιών, προκειμένου να είναι περισσότερο σαφής η πρόθεση σχολιασμού του Πολέμου της Τρομοκρατίας και των επιλογών της κυβέρνησης Μπους. Έτσι, κατά εντελώς εξωπραγματικό τρόπο, σ’ αυτή την απόμακρη γωνιά του Γαλαξία υπάρχει Πρόεδρος, Αντιπρόεδρος, Υπουργοί, διάκριση εξουσιών σε ένα εμφανώς φιλελεύθερο κράτος δικαίου, εκλογές σε τακτά διαστήματα, καπιταλιστικές εταιρίες, ιδιωτικά ΜΜΕ, μία διαπλανητική στρατιά με σχεδόν αυτούσια τη δομή του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, τυπικές θρησκευτικές τελετές σε επίσημες περιστάσεις και ούτω καθεξής. Ακόμα πιο εξωπραγματικά, οι Κύλωνες περιγράφονται ως μονοθεϊστικοί θρησκευτικοί φονταμενταλιστές με τρομοκρατικές μεθόδους δράσης και ως μία ρομποτική εκδοχή… της ισλαμιστικής Αλ Κάιντα. Καθόλου τυχαία τα περισσότερα επεισόδια απηχούν πραγματικά διλήμματα και ζητήματα της αμερικανικής πολιτικής ζωής μετά την Ενδεκάτη Σεπτεμβρίου (π.χ. μεταχείριση συλληφθέντων τρομοκρατών, περιορισμός ατομικών ελευθεριών για λόγους εθνικής ασφαλείας, τρομοϋστερία στο κοινό με διάχυτη παράνοια μακαρθικού τύπου και ούτω καθεξής) και – προφανώς προς μεγιστοποίηση του κοινού και της εμπορικότητας – το υπόρρητο περιεχόμενο των σεναρίων κατά κανόνα παλινδρομεί μεταξύ των δύο όψεων της κύριας υπερατλαντικής πολιτικής σκηνής: μίας «ρεπουμπλικανικής» / συντηρητικής και μίας «δημοκρατικής» / φιλελεύθερης αντίληψης, χωρίς να λαμβάνεται ουσιαστικά θέση από τους δημιουργούς συνολικά, αφού σε άλλα επεισόδια «δικαιώνονται» οι μεν και σε άλλα οι δε. Σε κάθε περίπτωση η κοινωνία των Δώδεκα Αποικιών (ή, έστω, τα υπολείμματά της) απουσιάζει τελείως από την αφήγηση, πέρα από σποραδικές αναφορές των πρωταγωνιστών στο πόσο «ανώριμοι» και «αδύναμοι» είναι οι απλοί πολίτες. Το αποτέλεσμα φυσικά είναι ατελείωτα χαμόγελα στην καλύτερη περίπτωση, χασμουρητά στη χειρότερη από όσους θεατές τυχαίνει να μην έχουν μεγαλώσει στις ΗΠΑ.

     Οι χαρακτήρες δυστυχώς, αν και απρόσμενα ρεαλιστικοί, συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον ως προς το ποιος είναι λιγότερο συμπαθητικός. Το κατά κανόνα στρατοκρατικό κλίμα δεν βοηθά ιδιαίτερα, με επιδείξεις συναδελφικής αλληλεγγύης ανεξαρτήτως κόστους να εναλλάσσονται με αλαζονικά εγωιστικές πράξεις και μια εξύμνηση της στρατιωτικής ιεραρχίας, από εγωπαθή άτομα εγκλωβισμένα σε παλαιούς τρόπους σκέψης σε έναν κατ’ ουσία μεταποκαλυπτικό κόσμο. Η πολιτική και οικονομική δομή των απομειναριών της κοινωνίας παρουσιάζεται – τελείως αντιρεαλιστικά – ως αναλλοίωτη σε σχέση με πριν την καταστροφή. Οι συντελεστές σπανίως σχολιάζουν την εμμονή των ηρώων σε παρελθοντικές αντιλήψεις και συνήθειες, εκτός πραγματικότητας πλέον, αφού συνήθως το σενάριο την προσπερνά ως φυσιολογική. Πρέπει να φτάσει το ενδέκατο επεισόδιο του πρώτου κύκλου («Colonial Day») για να σχολιαστεί δειλά αυτός ο παραλογισμός, αλλά από κάποιον παρουσιαζόμενο ως «επικίνδυνο εξτρεμιστή τρομοκράτη»! Εξαιρετικά δυσάρεστος είναι ο δήθεν ηρωικός χαρακτήρας της αξιωματικού «Στάρμπακ» / Κάρα Θρέις, μίας ανδροπρεπούς πιλότου με αλαζονική συμπεριφορά μάτσο εγωπαθούς (ίσως αποτυχημένη προσπάθεια για κατάρριψη των έμφυλων στερεοτύπων, αφού στο πρωτότυπο Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα της δεκαετίας του ’70 ο εν λόγω χαρακτήρας ήταν άνδρας). Οι «σκληρές» αποφάσεις των Αντάμα και Ρόσλιν κατά τη διαρκή, όχι πάντα κοινή, πάση θυσία προσπάθειά τους να διατηρήσουν τον προσωπικό τους έλεγχο επί της μεταποκαλυπτικής κοινωνίας των Δώδεκα Αποικιών παρουσιάζονται συνήθως ως «αναγκαίες» και κινητήρια δύναμη του «δράματος», αλλά λειτουργούν ως αναστολείς της όποιας συμπάθειας είναι σε θέση να εγείρουν ως χαρακτήρες στο κοινό. Αντιθέτως, οι περισσότεροι Κύλωνες που εμφανίζονται στην ιστορία με ανθρώπινη μορφή είναι πολύ πιο συμπαθείς και ενδιαφέροντες, με παράδειγμα την εκδοχή της Σάρον / «Μπούμερ» στην Κάπρικα (η οποία παρακούει τις εντολές της και με αυτοθυσία διασώζει τον Άνθρωπο τον οποίον ερωτεύτηκε), τον συλληφθέντα Λέομπεν του επεισοδίου «Flesh and Bone», πρόθυμου να παραδώσει την ψυχή του στους βασανιστές του αρκεί να βεβαιωθεί πως μεταθανάτια θα ενωθεί με τον Θεό (πρόκειται για μία κυλωνική, θρησκευόμενη εκδοχή του… Χάνιμπαλ Λέκτερ, με όλη την ευγένεια, τη διορατικότητα, την οξύνοια, την αγάπη για ψυχολογικά παιχνίδια με τους ανακριτές του και τις απρόσμενες εκρήξεις βίας του τελευταίου), και την Αριθμό Έξι η οποία στοιχειώνει τις σκέψεις του Μπάλταρ (μία femme fatale ταγμένη στον προσηλυτισμό του στον μονοθεϊσμό και στην υποβοήθηση της κοινωνικής του ανέλιξης). Η παράδοξη δίψα τους για ενανθρώπιση είναι συγκλονιστική και δίνει σποραδικά την αφορμή για εξαιρετικές δραματικές αντιπαραθέσεις.

     Φυσικά είναι άλλο πράγμα το να απεικονίζεις τους ανταγωνιστές των ηρώων σου ως συμπαθείς και πολύπλοκους προκειμένου να μην τους υποβιβάσεις σε μονοδιάστατες καρικατούρες, και άλλο το να φτάνεις στο άλλο άκρο περιγράφοντας τους ίδιους τους ήρωες ως δυσάρεστους, αντικοινωνικούς αλαζόνες με τους οποίους υπάρχει μικρή πιθανότητα να ταυτιστεί ο θεατής. Είναι φανερό πως κατά τον αρχικό σχεδιασμό της αφήγησης χάθηκε η ισορροπία σε αυτόν τον τομέα, αλλά οι στιβαρές πλοκές των περισσότερων επεισοδίων – με αρμονικά ταιριασμένες δόσεις μυστηρίου, δράσης, αληθοφανούς δράματος χαρακτήρων και κλειστοφοβικής αγωνίας η οποία παραπέμπει σε μάχες υποβρυχίων – υπερκαλύπτουν σε κάποιο βαθμό το εν λόγω μειονέκτημα. Οι ερμηνείες επίσης είναι εκθαμβωτικές και όλες μπορούν να χαρακτηριστούν υψηλού επιπέδου, ξεχωρίζουν όμως ο Έντουαρντ Τζέιμς Όλμος (η πατρική φιγούρα του παλαίμαχου, πολυμήχανου αξιωματικού Αντάμα), η Μέρι ΜακΝτόνελ (η Πρόεδρος Ρόσλιν, κύριος πολιτικός εκπρόσωπος της παλαιάς άρχουσας τάξης η οποία προσπαθεί να διατηρηθεί με κάθε μέσο στα πράγματα, έχοντας όμως να παλέψει τον καρκίνο της) και ο «χαμελαίων» Τζέιμς Κάλις στον εκπληκτικό – μα και αβανταδόρικο – ρόλο του Μπάλταρ. Όλοι ενσαρκώνουν άψογα επαγγελματίες σε πρωτόγνωρες συνθήκες απόγνωσης, με χαμηλό ηθικό σε μόνιμη βάση και αναγκασμένους να διαμένουν και να κινούνται σε στενούς διαδρόμους, αίθουσες ελέγχου, αμπάρια και στρατώνες.

     Το πιο ξεχωριστό, μα και το πιο αμφιλεγόμενο στοιχείο του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα είναι η διάχυτη θρησκευτικότητά του. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό κοινό με την πρωτότυπη τηλεοπτική σειρά του 1978 – ’80 και προφανώς όχι άσχετο με τη μορμονική πίστη του Γκλεν Λάρσον. Ο ορθολογικός πολιτισμός των Ανθρώπων είναι σχετικά τυπολατρικός όσον αφορά την πολυθεϊστική του θρησκεία, με ορισμένους μόνο χαρακτήρες να επικαλούνται τελείως σποραδικά τους θεούς (τους «Άρχοντες του Κόμπολ» με τα ελληνικά ονόματα) ή τις Ιερές Γραφές τους οι οποίες θεωρούνται συνήθως αλληγορικοί μύθοι. Οι ρομποτικοί Κύλωνες όμως, σε μία όμορφη αντιστροφή των στερεοτύπων της ΕΦ περί ψυχρά «υπολογιστικών» μηχανών, όχι μόνο θέλουν να μοιάζουν όσο πιο ανθρώπινοι γίνεται μα είναι και θερμοί φονταμενταλιστές υπέρμαχοι του μυστικιστικής αύρας πανενθεϊστικού μονοθεϊσμού τους, ο οποίος αποδέχεται ως αληθείς τις ιστορίες και τις προφητείες των Ιερών Γραφών των Ανθρώπων. Ένα σημαντικό, αναπάντεχο αφηγηματικό στοιχείο επομένως είναι η διαρκής προσπάθεια ορισμένων Κυλώνων να προσηλυτίσουν τους Ανθρώπους με τους οποίους έρχονται σε στενή επαφή και να τους διδάξουν την αξία των ίδιων τους των προγονικών, σωτηριολογικών προφητειών ­– γεγονός το οποίο έρχεται σε αντίφαση με τον δηλωμένο στόχο τους να εξαλείψουν τη διεφθαρμένη Ανθρωπότητα πιστεύοντας πως ο Θεός όρισε αυτούς ως αντικαταστάτες της. Η αντίφαση αυτή συντηρεί ένα βαθύ μυστήριο στον πυρήνα του νέου Γκαλάκτικα αλλά και μια υπόγεια επική αίσθηση, η οποία κατά τ’ άλλα λείπει από την κεντρική ιδέα του ενός πολεμικού στόλου να καταδιώκει έναν άλλον μέχρι τέλους.

     Ως παρενέργεια, ένα υπερφυσικό κλίμα διαφαίνεται ήδη από τον πρώτο κύκλο στο υπόβαθρο της τηλεοπτικής σειράς, γεγονός το οποίο αποθαρρύνει τον οπαδό της σκληρής επιστημονικής φαντασίας αλλά και όποιον τυγχάνει να μην είναι θρησκευόμενος. Δεδομένου ότι ο Πόλεμος της Τρομοκρατίας, κατά μία μάλλον αφελή αλλά συνηθισμένη άποψη, μπορεί να ιδωθεί ως διένεξη μεταξύ αντίπαλων θρησκευτικών φονταμενταλισμών (χριστιανικής νεοσυντηρητικής Δεξιάς και ριζοσπαστικού ισλαμισμού), ίσως αυτή η έμφαση στη θρησκεία (παρούσα όμως και στην παλαιά τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του 1970) να είναι μία από τις παραδοχές που «αναγκάστηκαν» να κάνουν οι συντελεστές – όπως και η τελείως αντιρεαλιστική διατήρηση σε ένα μεταποκαλυπτικό σκηνικό πολιτικών και οικονομικών δομών της ανθρώπινης κοινωνίας παρόμοιων με αυτές των ΗΠΑ του πραγματικού κόσμου, ή η παλινδρόμηση του υπόρρητου πολιτικού περιεχομένου των επεισοδίων μεταξύ ενός «ρεπουμπλικανικού» και ενός «δημοκρατικού» λόγου – προκειμένου να μετατρέψουν το εγχείρημα σε αλληγορία για τις πολιτικές της κυβέρνησης Μπους μετά την Ενδεκάτη Σεπτεμβρίου και τα ζητήματα τα οποία εγείρονταν από αυτές. Αυτό επομένως είναι εν τέλει το στοιχείο το οποίο καθιστά ξεχωριστό το νέο Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα, πέρα από τον αισθητικό τομέα, αλλά και το προικίζει με όλα του τα σημαντικά ελαττώματα. Από την άλλη, το διακριτικό «υπερφυσικό» στοιχείο στο υπόβαθρο της ιστορίας αντισταθμίζει κάπως το γεγονός ότι το διάστημα και το συμπαντικό κενό στο Γκαλάκτικα λειτουργούν αποκλειστικά ως «πεζό» πεδίο πολεμικής αναμέτρησης και πολιτικών ανταγωνισμών, αντί για χώρος απρόσμενων συναντήσεων, μεταφυσικών στοχασμών και κοσμικών μυστηρίων κατά την παράδοση του Σταρ Τρεκ και του 2001: Η Οδύσσεια του διαστήματος, η οποία βάρυνε σημαντικά στην τηλεοπτική διαστημική όπερα μέχρι το 2000.

     Στο δυναμικό φινάλε του πρώτου κύκλου ο στόλος των Ανθρώπων έχει ανακαλύψει τον Κόμπολ, ο οποίος όμως φυλάσσεται από μία αρμάδα των Κυλώνων. Η σχεδόν ετοιμοθάνατη Ρόσλιν, παρακινημένη από οράματα οφειλόμενα στην αντικαρκινική φαρμακευτική αγωγή της, πιστεύει ότι στα ερείπια του πλανήτη θα βρουν τις συντεταγμένες της Γης – σύμφωνα με τα λεγόμενα των Ιερών Γραφών – ενώ ο μη θρησκευόμενος Κυβερνήτης Αντάμα προτιμά να εκκινήσει μία επιχείρηση εγκατάστασης στον κατοικήσιμο Κόμπολ. Όταν η Ρόσλιν χειραγωγεί τη Στάρμπακ ώστε αυτή να παρακούσει εντολές και να πραγματοποιήσει υπερχωρικό άλμα με ένα κλεμμένο κυλωνικό σκάφος πίσω στην Κάπρικα, με σκοπό να ανακτήσει ένα αρχαίο κειμήλιο ικανό να ξεκλειδώσει την τοποθεσία της Γης, ο κάθετα αντίθετος Αντάμα πραγματοποιεί στρατιωτικό πραξικόπημα και φυλακίζει την Πρόεδρο, παρά τις αντιρρήσεις του γιου του. Στην τροχιά του Κόμπολ η Μπούμερ ανατινάζει με μια παράτολμη μυστική αποστολή την τοπική κυλωνική ναυαρχίδα αλλά το τίμημα είναι η πλήρης, ακούσια ενεργοποίηση της κρυφής κυλωνικής της προσωπικότητας, ενώ πίσω στην Κάπρικα η Στάρμπακ ανακτά το ζητούμενο κειμήλιο και έρχεται σε επαφή με τον Χίλωνα και την τοπική έκδοση της Σάρον· έτσι συνειδητοποιεί πως η τελευταία όχι μόνο είναι Κύλωνας, αλλά και έγκυος στο παιδί του Χίλωνα… Έτσι στήνεται το σκηνικό για δύο βασικά θέματα του δευτέρου κύκλου: την αντιπαράθεση της στρατιωτικής και της πολιτικής πτέρυγας της άρχουσας τάξης των Ανθρώπων, αλλά και το σχέδιο των Κυλώνων για δημιουργία υβριδίων. Κατά παράδοξο τρόπο, ο Μπάλταρ έχει επιλεγεί από τους τελευταίους ως «φύλακας» αυτής της νέας γενιάς με κοινή ανθρώπινη και κυλωνική καταγωγή – αυτός είναι και ο λόγος της εμπλοκής της νοερής Αριθμού Έξι μαζί του.

     Ο δεύτερος κύκλος, πέρα από κάποια διάσπαρτα αυτοτελή επεισόδια επικεντρωμένα σε χαρακτήρες ή σε σποραδικές μικρές νίκες απέναντι στους Κύλωνες, χωρίζεται σε διακριτές ενότητες, σε αντίθεση με τον – πιο συνεκτικό και γραμμικά εκτυλισσόμενο, αλλά μόνο 13 επεισοδίων – πρώτο κύκλο, με τη διένεξη στο εσωτερικό της ηγεσίας της Ανθρωπότητας (συγκαλυμμένη μεταφορά για τη διαμάχη μεταξύ «συντηρητικών» και «φιλελεύθερων», όσον αφορά το πώς πρέπει να διεξαχθεί ο Πόλεμος της Τρομοκρατίας) και το κυλωνικό σχέδιο παραγωγής υβριδίων να επικρατούν καθαρά στην ιστορία. Είναι μάλλον προβληματική αυτή η διαίρεση σε ενότητες επεισοδίων χωρίς μεγάλη συνέχεια μεταξύ τους (τα φλέγοντα ζητήματα της μίας ενότητας κατά κανόνα μοιάζουν αναληθοφανώς λησμονημένα στην επόμενη), αλλά ίσως η σύμβαση αυτή να είναι αναγκαίο κακό μίας τηλεοπτικής σειράς πολλαπλών κύκλων πλήρους μεγέθους (20 – 22 επεισόδια ανά έτος) όπου οι αυτοτελείς πλοκές είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας, άρα δεν θα θιχτεί ξανά αυτό το πρόβλημα. Κατά την πρώτη ενότητα του κύκλου, η Στάρμπακ συναντά απομεινάρια των Ανθρώπων στην Κάπρικα οργανωμένα σε μια ένοπλη αντίσταση κατά των Κυλώνων, ενώ το πραξικόπημα του Αντάμα οδηγεί τον Στόλο στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου όταν η Ρόσλιν δραπετεύει και αναζητά την τοποθεσία της Γης στην επιφάνεια του Κόμπολ. Πολύ ενδιαφέρον είναι το πώς η Πρόεδρος εκμεταλλεύεται τις θρησκευτικές προφητείες για να αποσπάσει λαϊκή υποστήριξη για τα σχέδιά της, υιοθετώντας έναν μεσσιανικό ρόλο για τον εαυτό της· ίσως η ιδέα να μη διαφέρει από το πασίγνωστο βασικό θέμα του Ντιουν, αλλά αναπτύσσεται ωραία και στο πλαίσιο της συσπείρωσης της υπερατλαντικής χριστιανικής Δεξιάς υπέρ του Πολέμου της Τρομοκρατίας μετά την Ενδεκάτη Σεπτεμβρίου είναι απροσδόκητα επίκαιρη... Μετά την επανένωση και τη «συμφιλίωση» της ηγεσίας των Ανθρώπων με πρωτοβουλία του μετανιωμένου Αντάμα, με τον στόλο να κατευθύνεται πλέον σταθερά προς την απόμακρη Γη, οι ήρωες συναντούν ένα χαμένο αστρόπλοιο του Αποικιακού Στόλου (τον «Πήγασο») κυβερνώμενο από τη Ναύαρχο Κέιν – εξουσιομανή, ανώτερης βαθμίδας από τον Αντάμα και ανελέητη απέναντι τόσο στους Κύλωνες όσο και στους πολίτες.

     Ύστερα από την εξάλειψή της και την «απαραίτητη» ανάληψη της θέσης της από τον «ανθρωπιστή» και «πονόψυχο» πρωταγωνιστή Αντάμα, η κύρια ιστορία μοιάζει να επικεντρώνεται στο υβριδικό μωρό της κρατούμενης Σάρον / Μπούμερ με τον Χίλωνα – το οποίο τελικά αφήνεται να γεννηθεί αφού με το αίμα του θεραπεύεται ο καρκίνος της Ρόσλιν, αλλά η Πρόεδρος διατάσσει κρυφά την απομάκρυνσή του από την επικίνδυνη μα ανυποψίαστη μητέρα του και την παράδοσή του σε θετούς γονείς, ανίδεους για την πραγματική του φύση – και τελικά στην υποπλοκή η οποία σφραγίζει το φινάλε του κύκλου: την υποψηφιότητα του Μπάλταρ για την προεδρία υπό την παρότρυνση της Αριθμού Έξι και του παλιού αντικαθεστωτικού «τρομοκράτη» Τομ Ζάρεκ, με κύρια προεκλογική υπόσχεση την άμεση εγκατάσταση της Ανθρωπότητας σε έναν νεοανακαλυφθέντα κατοικήσιμο πλανήτη (τη «Νέα Κάπρικα») αντί για συνέχιση του αβέβαιου ταξιδιού προς τη Γη, ενώ ταυτόχρονα η Στάρμπακ οδηγεί μία αποστολή πίσω στις πυρηνικά κατεστραμμένες Δώδεκα Αποικίες για διάσωση της Αντίστασης.

     Είναι εμφανές πως οι συντελεστές δοκιμάζουν νέα πράγματα, εξελίσσοντας τους χαρακτήρες και εισάγοντας με την πρώτη ευκαιρία στις πλοκές εντυπωσιακότερες διαστημικές συμπλοκές και θεαματικές μάχες εδάφους (είτε στην επιφάνεια πλανητών, είτε στο εσωτερικό διαστημοπλοίων). Η ατμόσφαιρα ορισμένες φορές είναι πιο σκοτεινή, τα υπό εξέταση θέματα πιο τολμηρά και τα σκηνικά έχουν μεγαλύτερη ποικιλία σε σχέση με τον πρώτο κύκλο. Δραματουργικά, τα περισσότερα επεισόδια είναι άρτια και με ενδιαφέρουσα ίντριγκα, ενώ χαρακτήρες όπως του Μπάλταρ αναπτύσσονται σημαντικά και διαφοροποιούνται σταδιακά από τον πρότερο βίο τους με ρεαλιστικό τρόπο. Η ιστορία του Πήγασου και της Ναυάρχου Κέιν – σκοτεινού αντίβαρου του Αντάμα, με τις αποφάσεις της να υπαγορεύονται από την ανάγκη για επιβίωση – είναι από τα πιο ενδιαφέροντα και σκοτεινά αφηγηματικά σημεία όλης της τηλεοπτικής σειράς, τα ηθικά διλήμματα τα οποία περικλείει περιγράφονται ανάγλυφα και χωρίς απλουστευτικούς μανιχαϊκούς αφορισμούς, ενώ οι ερμηνείες την υποστηρίζουν υποδειγματικά. Ένα κύριο θέμα το οποίο τώρα τονίζεται επανειλημμένα είναι οι ομοιότητες μεταξύ Ανθρώπων και Κυλώνων, εξίσου ικανών τόσο για την πιο αλτρουιστική όσο και για την πιο εγωιστική πράξη, εξίσου πρόθυμων για καταστροφή αλλά και δημιουργία. Μικρές εμφανίσεις ελασσόνων αστέρων του Χόλιγουντ (όπως η Λούση Λόουλες και ο Ντην Στόκγουελ) σε ρόλους Κυλώνων, επιβεβαιώνουν την κεντρική θέση της σειράς στη βορειοαμερικανική τηλεόραση.

     Ταυτόχρονα όμως, όχι μόνο διατηρούνται απαράλλακτα όλα τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα του πρώτου κύκλου, αλλά εμφανίζονται νέα προβλήματα. Δυστυχώς, ορισμένοι υποστηρικτικοί χαρακτήρες σαν τον Ζάρεκ ή την Ντουάλα (αλλά κάποτε και βασικοί, όπως η Στάρμπακ ή ο Αντάμα) μοιάζουν να παλινωδούν ύποπτα όσον αφορά τη συμπεριφορά και τα κίνητρά τους, ενώ κάποιες υποπλοκές οι οποίες έχουν διαρκέσει καιρό κλείνουν απότομα με τελείως άκομψο και άρρυθμο τρόπο (π.χ. το ημιτελές ρομάντζο μεταξύ της Ντουάλα και του βοηθού της Προέδρου, ο ανιχνευτής Κυλώνων του Γάιου κλπ), πράγματα τα οποία μάλλον δεν υποδηλώνουν «πολύπλευρα άτομα» αλλά αποτυχία των σεναριογράφων. Οι τελευταίοι, ακόμα, πέφτουν διαρκώς στην παγίδα του να περιγράφουν ορισμένους χαρακτήρες υπεραπλουστευτικά, ώστε να εκβιάσουν απροκάλυπτα τη συμπάθεια του θεατή για ορισμένους, προεπιλεγμένους από αυτούς «ήρωες» – κατά κανόνα τους πρωταγωνιστικούς. Εννοείται πως η Ανθρωπότητα αυτή καθ’ αυτή είναι παντελώς απούσα από όλα τα τεκταινόμενα και απ’ όλες τις αποφάσεις του Στόλου – φαίνεται πως στον κόσμο των σεναριογράφων υπάρχουν μόνο «ηγέτες»! –, ενώ τα τρία επεισόδια στην αρχή του κύκλου όπου ο Αντάμα είναι σε κώμα και ο Πλωτάρχης Τάι έχει αναλάβει την διακυβέρνηση του Γκαλάκτικα δείχνουν καθαρά το πόσο ανόητους και χειραγωγήσιμους θεωρούν κάπου-κάπου τους τηλεθεατές οι συντελεστές: ο Πλωτάρχης συμπεριφέρεται αντιρεαλιστικά σαν απόλυτος κρετίνος, μόνο και μόνο για να «νοσταλγήσουμε» τον πρωταγωνιστή Αντάμα και να διατηρηθεί η συμπάθειά μας γι’ αυτόν παρά τις σποραδικές ηθικά αμφισβητήσιμες αποφάσεις του... Η πιο πολυδιάστατη και ειλικρινής απεικόνιση της Ναυάρχου Κέιν, την οποία οι σεναριογράφοι δεν υποκύπτουν στον πειρασμό να περιγράψουν απλώς ως μια μέγαιρα, δείχνει πως έχουν το ταλέντο να αποφύγουν τέτοιους σκοπέλους, άρα προφανώς εσκεμμένα δεν το πράττουν.

     Το σκηνικό του τρίτου κύκλου στήνεται από το διπλό επεισόδιο που κλείνει τον δεύτερο, με το οποίο το Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα ανατρέπει απρόσμενα τα δεδομένα και επιχειρεί να κινηθεί σε νέες κατευθύνσεις προκειμένου να συντηρήσει το ενδιαφέρον του κοινού. Έναν χρόνο μετά την εκλογή του Μπάλταρ ως Προέδρου η Ανθρωπότητα είναι εγκατεστημένη στην άγονη και μετά βίας υποφερτή Νέα Κάπρικα, ενώ ένα τμήμα μόνο του στρατιωτικού προσωπικού έχει παραμείνει σε τροχιά εκτελώντας τακτικές περιπολίες. Οι Κύλωνες έχουν εγκαταλείψει τις Δώδεκα Αποικίες αλλά και την καταδίωξη του Στόλου, πεπεισμένες από τα λόγια της Αριθμού Έξι (η πρωτότυπη ερωμένη του Μπάλταρ) και της Αριθμού Οκτώ (η πρωτότυπη Σάρον) για το σφάλμα των καταστροφικών πρότερων επιλογών τους. Ξαφνικά όμως ο κυλωνικός στόλος εμφανίζεται στον πλανήτη και καταλαμβάνει την επιφάνεια, ενώ ο Ναύαρχος Αντάμα και ο γιος του ­– διοικητής του Πήγασου μετά την εξάλειψη της Κέιν – διατάσσουν τα απομεινάρια του Στόλου να πραγματοποιήσουν υπερχωρικό άλμα για να σωθούν, εγκαταλείποντας έτσι τον οικισμό της Νέας Κάπρικα στο έλεος των εισβολέων… Οι Κύλωνες, πεπεισμένοι από την Αριθμό Έξι και την Αριθμό Οκτώ ότι πρέπει να βρουν έναν τρόπο να συνυπάρξουν αρμονικά με τους Ανθρώπους παρά την αποστροφή προς αυτούς του ισχυρότερου Κύλωνα (του Αριθμού Ένα), καταλαμβάνουν στρατιωτικά τη Νέα Κάπρικα και εξασφαλίζουν τη συνεργασία της κατοχικής κυβέρνησης Μπάλταρ, με σκοπό να διαμορφώσουν αυτή τη συνύπαρξη. Η πρωτότυπη Αριθμός Έξι (η «Κάπρικα Έξι»), ακόμα ερωτευμένη με τον Γάιο, ενώνεται έτσι ξανά με τον παλιό εραστή της, αλλά η ψευδαίσθησή της στο μυαλό του δεν τον εγκαταλείπει – είναι φανερό πως πρόκειται για διαφορετικές προσωπικότητες. Παράλληλα ένα αντάρτικο εμπρηστικών ενεργειών αναπτύσσεται κρυφά από τον Πλωτάρχη Τάι και μέλη του Γκαλάκτικα, η κατοχή γίνεται όλο και πιο καταπιεστική, ενώ στο διάστημα ο Αντάμα περιμένει την κατάλληλη στιγμή για την επιστροφή του στη Νέα Κάπρικα και την εκκένωση της αποικίας…

     Ο τρίτος κύκλος μπορεί κι αυτός να διαιρεθεί σε διακριτές ενότητες: η πρώτη αλληλουχία επεισοδίων περιγράφει την κυλωνική κατοχή της Νέας Κάπρικα, τα βάσανα της Αντίστασης και τελικά τη διάσωση των αποίκων μέσω ενός παράτολμου σχεδίου, όταν επανεμφανίζονται ύστερα από τέσσερις μήνες κακουχιών το Γκαλάκτικα και ο Πήγασος. Το καθεστώς Μπάλταρ καταρρέει, ο ίδιος ο Γάιος θεωρείται προδότης και για να σωθεί επιβιβάζεται σε ένα κυλωνικό σκάφος όσο οι μέχρι πρότινος ρομποτικοί άρχοντες εγκαταλείπουν τον πλανήτη (κλέβοντας μέσα στο χάος και την Ήρα, την κόρη της Σάρον και του Χίλωνα), αυθαίρετα αλλά με τη συναίνεση του λαού η Ρόσλιν χρίζεται ξανά Πρόεδρος, ενώ ο Πήγασος θυσιάζεται – χωρίς πλήρωμα – για να σωθεί ο Στόλος και να ανασχηματιστεί το κονβόι προς τη θρυλική Γη. Η δεύτερη ενότητα επεισοδίων περιγράφει τον απόηχο αυτής της κατάστασης, με συνοπτικές δίκες και εκτελέσεις συνεργατών των Κυλώνων στο Γκαλάκτικα και τη μύηση του Γάιου στα ενδότερα του ρομποτικού πολιτισμού, όσο αναπτύσσει εκ νέου μία ερωτική σχέση τόσο με την Αριθμό Έξι όσο και με την Αριθμό Τρία (ο διφορούμενος χαρακτήρας της Λούση Λόουλες). Εδώ επίσης η Σάρον – από καιρό όχι πια κρατούμενος αλλά σύζυγος του Χίλωνα – χρίζεται επίσημα μέλος του πληρώματος του Γκαλάκτικα με το ψευδώνυμο «Αθηνά» και ανακτά την κόρη της Ήρα, ενώ καθίσταται φανερό ότι οι Κύλωνες, αν και αδιάφοροι για τους Ανθρώπους μετά το ολοένα και πιο βίαιο φιάσκο της Νέας Κάπρικα, έχουν επίσης αποφασίσει να εγκατασταθούν στη Γη, γεγονός το οποίο τους φέρνει ξανά σε ολομέτωπη σύγκρουση με τον Στόλο των Δώδεκα Αποικιών.

     Στα μέσα του κύκλου με ένα χορταστικό και αφηγηματικά στιβαρό διπλό επεισόδιο («The Eye of Jupiter» και «Rapture») συμβαίνει η μετάβαση από τη δεύτερη στην τρίτη ενότητα επεισοδίων: ένα νεφέλωμα και ένας πλανήτης με απομεινάρια του προ τριών χιλιετιών ταξιδιού της δέκατης τρίτης φυλής του Κόμπολ προς τη Γη αναδεικνύεται το νέο πεδίο της σύγκρουσης μεταξύ Κυλώνων και Στόλου των Ανθρώπων, με έπαθλο ένα αρχαίο τεχνούργημα το οποίο υποδηλώνει τον δρόμο προς τη Γη. Παράλληλα με αυτή την ιστορία όμως, η σχετιζόμενη με τον Γάιο Αριθμός Τρία υφίσταται μία σχεδόν θρησκευτική μεταστροφή η οποία την καθιστά περίεργη για τους «Πέντε Τελικούς»: πέντε ανθρωπόμορφους Κύλωνες παλαιότερους από οποιονδήποτε άλλον, οι οποίοι είναι κρυμμένοι, άγνωστοι και «απαγορευμένο ταμπού» εξαιτίας της επιμονής του Αριθμού Ένα. Ο Γάιος, πιστεύοντας ότι ίσως είναι και ο ίδιος ένας από αυτούς λόγω της κρυφής του ικανότητας να προβάλλεται σε φανταστικά μέρη με την παραίσθηση της Αριθμού Έξι στον νου του (η προβολή είναι χαρακτηριστική ιδιότητα των Κυλώνων), την ακολουθεί στον πλανήτη με το τεχνούργημα όπου ένα μυστηριώδες όραμα της αποκαλύπτει τα πρόσωπα των Πέντε Τελικών, αμέσως πριν τη βυθίσει σε κώμα. Τελικά οι Άνθρωποι «αποκρυπτογραφούν» την ένδειξη για την πορεία προς τη Γη, συλλαμβάνουν τον Γάιο στην επιφάνεια του πλανήτη, ενώ οι Κύλωνες εξαφανίζονται άπραγοι και ο Αριθμός Ένα (με το ψευδώνυμο Κάβιλ) «απενεργοποιεί» όλα τα αντίτυπα της Αριθμού Τρία (με το ψευδώνυμο Ντιάνα) καθώς αυτή παρενέβη τις εντολές και τις απαγορεύσεις του και επομένως την κρίνει «ελαττωματική».

     Κατά την τρίτη ενότητα των επεισοδίων του κύκλου οι Κύλωνες εξαφανίζονται από το προσκήνιο, ενώ οι πλοκές αφορούν από τη μία τον εγκλεισμό και την προετοιμασία του Γάιου για δίκη (παρά τις φωνές ορισμένων για άμεση εκτέλεσή του) και από την άλλη δυστυχώς ανιαρά σαπουνοπερετικά στοιχεία με τα «οικογενειακά δράματα» τα οποία εμπλέκουν τον – πάντα αντιπαθητικό – Λη και τη σχέση του με τη σύζυγό του, τον πατέρα του, την κατεστραμμένη από την εμπειρία του εγκλεισμού της στη Νέα Κάπρικα Στάρμπακ – επίσης διαχρονικά αντιπαθητική, αλλά πιο ρεαλιστική και ανάγλυφη – και τη σχέση της με τον σύζυγό της (ήρωα της Αντίστασης, τόσο στην Κάπρικα όσο και στη Νέα Κάπρικα) ενώ φουντώνει το ερωτικό της πάθος για τον Λη, αλλά και τη Ρόσλιν η οποία είναι πλέον πιο κοντά από ποτέ με τον Ναύαρχο Αντάμα, τόσο όσον αφορά τη σταθερή πολιτική τους συμμαχία στην κορυφή της άρχουσας τάξης, όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Ταυτόχρονα σποραδικά εμφανίζονται αυτοτελείς πλοκές, όπως το επεισόδιο με την απεργία των εργατών υπό την ηγεσία του «Αρχηγού» (ο επικεφαλής μηχανικός καταστρώματος Γκέιλεν Τύρολ) ή το επεισόδιο με τους επιβιβαζόμενους στο Γκαλάκτικα πρόσφυγες υπό την εποπτεία του διορισμένου σ’ αυτή τη θέση Χίλωνα, οι οποίοι για θρησκευτικούς λόγους αρνούνται ιατρική αγωγή· το εύρημα παραπέμπει σε ένα ανάλογο επεισόδιο του πρώτου κύκλου του Babylon 5, αλλά εδώ ενισχύεται από μία έξυπνη ανατροπή. Συνολικά όμως πρόκειται για μία από τις χειρότερες περιόδους όλης της τηλεοπτικής σειράς, με την προφανή προσπάθεια των σεναριογράφων να προσδώσουν δραματικό βάρος και εμπειρίες ενδοσκόπησης και ωρίμανσης στους ήρωες και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, να καταρρέει υπό το βάρος ατελείωτων κλισέ περί «συναισθηματικών ερειπίων» (οι οποίοι μάλλον τείνουν να μοιάζουν τελικά με αναληθοφανείς ηλίθιους) και απίστευτων παλινωδιών στην ανάπτυξη των χαρακτήρων.

     Η τέταρτη και τελευταία ενότητα επεισοδίων του τρίτου κύκλου ελαφρώς ανακάμπτει, ξεκινώντας με τη φαινομενική αυτοκτονία της Στάρμπακ κατά τη διάρκεια μίας πτήσης της με μαχητικό ύστερα από μία αλληλουχία οραμάτων και προσωπικών αδιεξόδων, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με την παλαιότερη πρόβλεψη του Λέομπεν ότι ένα σημαντικό και κοσμοϊστορικό πεπρωμένο την περιμένει, και συνεχίζοντας με τη δίκη του Γάιου Μπάλταρ με απρόσμενο βοηθό του… στιλάτου και πανούργου συνηγόρου υπεράσπισης τον… Λη. Ο νεαρός Αντάμα αφήνει στην άκρη τη στολή μετά τον χαμό της αγαπημένης του Στάρμπακ και τον οριστικό χωρισμό του με την Ντουάλα, προκειμένου να αποδείξει εκ νέου την αξία του στον πατέρα του αλλά και στον εαυτό του, αλλά και να επιβεβαιώσει την «πίστη του στο σύστημα και στους θεσμούς» διασφαλίζοντας πως «ακόμα και ένα κατακάθι» όπως ο Γάιος θα κριθεί δίκαια. Ταυτόχρονα, σε ένα φινάλε-έκπληξη, λαμβάνει χώρα μία απρόσμενη και αιφνιδιαστική σύγκρουση με τους Κύλωνες σε ακόμα έναν κομβικό σταθμό στον δρόμο προς τη Γη, ενώ τέσσερα μέλη του πληρώματος (ο μηχανικός Αρχηγός, ο Πλωτάρχης Τάι, η βοηθός της Προέδρου Τόρι και ο σύζυγος της Στάρμπακ Σαμ) συνειδητοποιούν ταυτόχρονα… πως είναι Κύλωνες (!) – τέσσερις από τους Πέντε Τελικούς – και ο Λη, πιλοτάροντας ένα μαχητικό σε μια τελευταία αποστολή του εναντίον του κυλωνικού στόλου, ανακαλύπτει ανέπαφο το σκάφος της Κάρα, υποτίθεται νεκρής, με την ίδια στο πιλοτήριο να του χαμογελά!

     Στον τρίτο κύκλο το Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα συνεχίζει να αλλάζει αμφίεση και να προσπαθεί να καινοτομήσει, κυρίως με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι η περιστασιακή μεταβολή του σκηνικού κατά τα πρώτα πέντε επεισόδια και η εισαγωγή, στη θέση του γνωστού κεντρικού μοτίβου της καταδίωξης δύο διαστημικών στόλων, ενός θέματος στρατιωτικής κατοχής, σχεδιασμένου εμφανώς για να παραπέμπει στη σύγχρονη αγγλοαμερικανική κατοχή του Ιράκ αλλά εμπνευσμένου μάλλον και από ιστορικά παραδείγματα, όπως η ναζιστική Γαλλία του Βισύ. Όχι μόνο δίνεται έτσι μία ανάσα φρεσκάδας στην τηλεοπτική σειρά, αλλά βοηθά το σενάριο να πάψει επιτέλους την – κατά πάσα πιθανότητα υπαγορευμένη από σκέψεις περί εμπορικής απήχησης – παλινδρόμησή του μεταξύ «δημοκρατικού» και «ρεπουμπλικανικού» υπόρρητου περιεχομένου (προφανώς οι ταμπέλες αυτές είναι τελείως χονδροειδείς) και να προσανατολιστεί οριστικά σε μία σταθερή, φιλελεύθερη «δημοκρατική» ρητορική η οποία στηλιτεύει τη στρατιωτική κατοχή με «φιλανθρωπικά» προσχήματα ως γενοκτονία· είτε διαφωνεί είτε συμφωνεί κανείς με τον προσανατολισμό αυτό, η στάση των δημιουργών είναι σε κάθε περίπτωση πολύ πιο ειλικρινής όταν είναι σταθερή.

     Δραματουργικά πρόκειται για ορισμένα από τα αρτιότερα επεισόδια όλου του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα, θέτοντας τους ήρωες αντιμέτωπους με ενδιαφέροντα διλήμματα και καταστάσεις και αναγκάζοντάς τους να υποστούν τις συνέπειες των επιλογών τους, κάποτε με τραγικό τρόπο. Η Στάρμπακ και ο Τάι είναι ίσως οι χαρακτήρες οι οποίοι σημαδεύονται περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον από την εμπειρία τους αυτή, ενώ ευρύτερα δίνεται μία ακόμα διάσταση στο γιγάντιο χάσμα μίσους μεταξύ Ανθρώπων και Κυλώνων, με τον φαύλο κύκλο της βίας και της αντιβίας να στηλιτεύεται πιο εμφανώς από ποτέ. Σημαντικό ακόμα είναι πως, όσον αφορά το υπόρρητο πολιτικό περιεχόμενο περί του Πολέμου της Τρομοκρατίας, τα δεδομένα των πρώτων δύο κύκλων αντιστρέφονται και οι Άνθρωποι εξισώνονται όχι πια με τους Δυτικούς αλλά με τους υπό κατοχή Ιρακινούς! Το γεγονός αυτό προσδίδει αδιαμφισβήτητα πόντους στο Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα και αποδεικνύει οριστικά πως δεν πρόκειται για μια μονόπλευρη, απλοϊκή αλληγορία περί της επικαιρότητας αλλά για ένα δημιούργημα πιο πολυσύνθετο και διαχρονικό.

     Ο δεύτερος τρόπος με τον οποίον η αφήγηση καινοτομεί είναι η εκ των έσω παρουσίαση των τεκταινόμενων στην πλευρά των Κυλώνων, κατά το χρονικό διάστημα το οποίο δαπανά μαζί τους ο Γάιος Μπάλταρ στην πρώτη και στη δεύτερη ενότητα του κύκλου. Μία παρόμοια ιδέα είχε αξιοποιηθεί ξανά, ελάχιστα πριν από το φινάλε του δευτέρου κύκλου σε ένα εξαιρετικό επεισόδιο εκτυλισσόμενο στην κατεχόμενη τότε Κάπρικα, μα τώρα ο μύθος στο υπόβαθρο της ιστορίας αποκτά για πρώτη φορά τόσο υψηλή δυναμική και γοητεία, επικρατώντας εύκολα επί των υποπλοκών με τα καθημερινά προβλήματα ή τις πολιτικές ίντριγκες του Στόλου των Δώδεκα Αποικιών, οι οποίες ήταν ο κανόνας στους πρώτους κύκλους. Κάποιες μικρές απαντήσεις οι οποίες δίνονται, όπως το πώς λαμβάνουν αποφάσεις οι Κύλωνες και πώς ιεραρχούνται εσωτερικά, όχι μόνο δεν αφαιρούν πόντους από την αμφισημία και το κλίμα μυστηρίου στον πυρήνα της σειράς, αλλά προσθέτουν νέα ερωτήματα στα προϋπάρχοντα αναπάντητα από το πιλοτικό επεισόδιο…

     Δυστυχώς οι συντελεστές φαίνεται ότι στη συνέχεια προσπάθησαν να «κρατήσουν τις ισορροπίες» και να εμβαθύνουν την ανάπτυξη των χαρακτήρων, πνίγοντας ως αποτέλεσμα την τρίτη από τις τέσσερις ενότητες του κύκλου στα σαπουνοπερετικά στοιχεία, με τελείως κλισέ στιγμιότυπα «οικογενειακού δράματος» και «εύκολα» χολιγουντιανά στερεότυπα περί διάλυσης ερωτικών σχέσεων και ηρωικών ή αντιηρωικών χαρακτήρων ερχόμενων αντιμέτωπων με δήθεν «δύσκολα διλήμματα». Επίσης, κατά τη δυσάρεστη παράδοση των υπερατλαντικών τηλεοπτικών παραγωγών αλλά και του ίδιου του Γκαλάκτικα, συνεχίζουν σεναριακά την προσπάθεια για χειραγώγηση των τηλεθεατών ώστε αυτοί να συμπαθούν ή να αντιπαθούν συγκεκριμένους χαρακτήρες, «προεπιλεγμένους» από αυτούς, με αποκορύφωμα την εμφανή τάση τους για «κηλίδωση» του Μπάλταρ και «εξιδανίκευση» του Λη. Η ακατάσχετη ανοησία αυτών των σεναρίων καταλήγει τελικά στο παράδοξο γεγονός η κλιμάκωση του κύκλου με τη δίκη του Γάιου να μην αφορά τόσο τον Γάιο όσο… το «καλό παιδί» Λη Αντάμα – στην πραγματικότητα περισσότερο αναληθοφανής καρικατούρα παρά ρεαλιστικός χαρακτήρας –, ο οποίος αποφασίζει μέσω της δίκης να «εξέλθει από τη σκιά του πατέρα του»… και λοιπά, παρόμοιου επιπέδου αφηγηματικά και χαρακτηρολογικά κλισέ για κρετίνους, προορισμένα ίσως να καυτηριάσουν την απομάκρυνση από τις «παραδοσιακές αξίες» και τον «κίνδυνο διάλυσης της οικογένειας» στη μετανεωτερικότητα (π.χ. καθ’ όλο το Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα αναφέρεται ή υπονοείται τακτικά η απουσία του πατέρα του Λη και του πατέρα της Κάρα από την παιδική τους ηλικία).

     Ένα ακόμα βασικό ελάττωμα του εγχειρήματος, κι αυτό σύνηθες στα χολιγουντιανού τύπου τηλεοπτικά προγράμματα, επίσης συνεχίζεται ακάθεκτο και μάλιστα στον τρίτο κύκλο ενισχύεται: πέρα από τους πρωταγωνιστές (εδώ κατά κανόνα τα μέλη της ανώτερης άρχουσας τάξης και οι άμεσοι υπηρέτες τους) άλλοι χαρακτήρες δραματουργικά δεν υπάρχουν καθόλου παρά μόνο σαν αναλώσιμοι κομπάρσοι – τρανταχτό παράδειγμα η απεργία της οποίας ηγείται στη Νέα Κάπρικα ο Αρχηγός αμέσως πριν από την έλευση των Κυλώνων και την έναρξη της κατοχής, όπου δεν μαθαίνουμε ποτέ την αιτία της, ούτε λαμβάνει κανείς άλλος τον λόγο πέρα από τον – πρωταγωνιστή – Αρχηγό! Όταν ελάχιστα επεισόδια πριν από το φινάλε του κύκλου οι συντελεστές αποφασίζουν να παρεμβάλλουν ορισμένες αυτοτελείς πλοκές, όπως το επεισόδιο με τους θρησκευόμενους πρόσφυγες, αντί π.χ. να αναλυθούν η ατομική και συλλογική ψυχοσύνθεση των τελευταίων στο πλαίσιο της κουλτούρας τους και κατ’ αντιδιαστολή με τα (πραγματικά) διλήμματα τα οποία θέτουν στο προσωπικό του Γκαλάκτικα εν μέσω επιδημίας, καταλήγει η εικονιζόμενη ιστορία να αφορά περισσότερο τη… συζυγική σχέση μεταξύ των πρωταγωνιστών Χίλωνα και Αθηνάς! Ακόμα χειρότερα, η ανάπτυξη χαρακτήρων είναι σποραδικά τόσο μη συνεκτική και ασυνάρτητη, που ιδιωτικές «σκηνές του γάμου» τους δεν εμφανίζονται ποτέ ξανά σε επόμενο επεισόδιο (όπως δεν είχαν εμφανιστεί και σε προηγούμενο), αφού δεν εξυπηρετούν την πλοκή! Απόγειο της δραματουργικά προβληματικής αυτής λογικής είναι η νέα απεργία η οποία ξεσπά την ίδια περίοδο στον Στόλο, όπου ξανά από κανέναν απεργό πέραν του «ηγέτη» Αρχηγού (…όνομα και πράγμα!) δεν ακούγεται τίποτα παρά άναρθρες κραυγές, ενώ η δολοφονική άμεση απόκριση του Αντάμα (απειλεί να εκτελέσει τη σύζυγο του Αρχηγού!) δεν έχει ουσιαστική επίπτωση στις σχέσεις των δύο χαρακτήρων! Τελικά η «λύση» δίνεται με τον μετά δαφνών και βαΐων διορισμό του ως… «επίσημου εργατοπατέρα», ταξικού διαμεσολαβητή στην υπηρεσία… της ίδιας της Προέδρου Ρόσλιν (!) και τελικά εγγυητή της «πυρόσβεσης» της απεργίας μέσω της διαπραγμάτευσης για εκτονωτική ικανοποίηση ορισμένων αιτημάτων… Προφανώς αυτή είναι η αντίληψη των συντελεστών για τις ταξικές αντιθέσεις (εμφανέστατες στον μικρόκοσμο του Στόλου, παρά την επίμονη προσκόλληση του σεναρίου στην ηγετική ελίτ) και για μια «κοινωνικά ευαισθητοποιημένη πολιτική»! Φυσικά δύσκολα θα ανέμενε κανείς οτιδήποτε διαφορετικό από μία συνήθη τηλεοπτική σειρά απευθυνόμενη στο ευρύ κοινό, η οποία από την πρώτη στιγμή είχε δείξει τα χαρακτηριστικά της.

     Αισθητικά πάντως ο τρίτος κύκλος συνεχίζει την εξαίρετη παράδοση του πρώτου και ενισχύει τα πρόσθετα γοητευτικά στοιχεία του δευτέρου, δίνοντας τώρα όμως μεγαλύτερη βάση στο καλοφτιαγμένο και οπτικά εντυπωσιακά θέαμα με μεγαλύτερης διάρκειας και κλίμακας διαστημικές μάχες (στο κενό, σε νεφελώματα, σε πλανήτες), με την «επική» διάσωση και έξοδο από τη Νέα Κάπρικα (αδύνατο π.χ. να μη μείνει ο θεατής με ανοιχτό το στόμα στη σκηνή όπου το Γκαλάκτικα διενεργεί άλμα μες στην ατμόσφαιρα του πλανήτη και φλέγεται καθώς πέφτει προς το έδαφος) ή με τις αιθέρια στυλιζαρισμένες και αισθησιακά φωτισμένες σκηνές στο εσωτερικό των κυλωνικών πλοίων, όταν ο Γάιος ξεναγείται και συναντά τα Υβρίδια – ανθρωπόμορφους Κύλωνες ενσωματωμένους στο δίκτυο υπολογιστών του κάθε κυλωνικού διαστημοπλοίου οι οποίοι δεν έχουν τη δική τους συνείδηση και παραμιλούν διαρκώς παραληρηματικά (με «ποιητικό» τρόπο), ενόσω ελέγχουν τα αυτόνομα συστήματα ελέγχου του σκάφους. Για το εντυπωσιακό φινάλε του κύκλου οι συντελεστές είχαν την έξυπνη ιδέα να δημιουργήσουν ένα τραγούδι, μία ιντάστριαλ διασκευή με… σιτάρ (!) του «All Along the Watchtower» του Μπομπ Ντύλαν, ως «φυσική ενσάρκωση» ενός μυστηριώδους σήματος το οποίο «αφυπνίζει» τους τέσσερις κρυμμένους Κύλωνες του Στόλου. Η χρήση του τραγουδιού, με τις υπόνοιες κυκλικότητας και αιώνιας επανάληψης των γεγονότων στους στίχους του, μάλλον δεν είναι τυχαία.

     Το ημερολόγιο έδειχνε πλέον 2007 και οι παραγωγοί, κατά παραγγελία του χολιγουντιανού στούντιο της Universal, ενέκριναν τη δημιουργία μίας 90λεπτης τηλεταινίας η οποία θα προβαλλόταν μεταξύ του τρίτου και του τέταρτου κύκλου, θα συνιστούσε ταυτόχρονα προοίμιο αλλά και πρόλογο των μελλοντικών επεισοδίων, ενώ θα μπορούσε να πωληθεί αυτόνομα αμέσως μετά την τηλεοπτική προβολή της σε οικιακά μέσα (DVD, Blu-Ray). Έτσι προέκυψε το Ρέιζορ, ένα φιλμ με υψηλές αξίες παραγωγής και εντυπωσιακό θέαμα, λαβυρινθώδη μη γραμμική αφήγηση και θεματική έμφαση σε παλαιότερα γεγονότα τα οποία οι οπαδοί του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα γνώριζαν μεν, αλλά δεν είχαν δει μέχρι στιγμής με τα μάτια τους. Η κύρια ιστορία εκτυλίσσεται πριν από το φινάλε του δεύτερου κύκλου, όταν ο Λη αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση του Πήγασου και προάγει σε Πλωτάρχη του μία εξαιρετική πιλότο, πιστή ως τότε στη νεκρή Ναύαρχο Κέιν και στις μεθόδους της, την όμορφη, ψυχρή, τραχιά και φιλόδοξη Κέντρα Σω. Μέσα από διάσπαρτες μνημονικές αναδρομές της Κέντρα οι οποίες καλύπτουν μεγάλο μέρος της διάρκειας, βλέπουμε το πώς χειρίστηκε η Κέιν την αρχική έφοδο των Κυλώνων, πώς και με ποιο σκεπτικό διέταξε τις τερατώδεις πράξεις τις οποίες ήδη ξέρουμε προτού συναντήσει τον Στόλο του Αντάμα και της Ρόσλιν – στο όνομα φυσικά της διασφάλισης της επιβίωσης της Ανθρωπότητας υπό πρωτοφανώς αντίξοες συνθήκες –, ξεκαθαρίζεται η απρόσμενη αιτία του αβυσσαλέου μίσους της για τους αιχμάλωτους Κύλωνες και διερευνάται η μητρική της σχέση με την Κέντρα.

     Ταυτόχρονα, μέσω αναδρομών του Αντάμα, βλέπουμε για πρώτη φορά θεαματικά και εκτεταμένα αποσπάσματα μαχών του Α’ Κυλωνικού Πολέμου 40 χρόνια πριν, μνήμες οι οποίες σχετίζονται εμμέσως με μία κατάσταση με την οποία βρίσκεται ο Στόλος αντιμέτωπος στο παρόν: απομεινάρια ενός ανεξάρτητου σμήνους κυλωνικών σκαφών τα οποία διαχωρίστηκαν προ τεσσάρων δεκαετιών από τους συντρόφους τους και περιπλανώνται από τότε στο διάστημα αναζητώντας ανθρώπινα πειραματόζωα, προκειμένου να συνεχίσουν τις φονικές τους έρευνες στην εξέλιξη των πρώτων Υβριδίων, των πρώτων οργανικών Κυλώνων με βιολογικό σώμα... Έτσι το δεύτερο ήμισυ του Ρέιζορ περιγράφει κυρίως την αποστολή μίας επίλεκτης ομάδας με αρχηγούς τη Στάρμπακ και την Κέντρα στο βασικό σκάφος αυτού του σμήνους με εντολή την ανατίναξή του. Όπως ήταν αναμενόμενο κάτι πηγαίνει στραβά και η Σω μένει πίσω με δική της πρωτοβουλία για να θυσιαστεί, ώστε να διασφαλιστεί η ανατίναξη του επικίνδυνου κυλωνικού σκάφους. Εκεί βρίσκει την άφεση για τις αμαρτίες της – ήταν υπεύθυνη για τη δολοφονία αμάχων πολιτών κατ’ εντολή της Ναυάρχου Κέιν – στη λύτρωση την οποία της παρέχει προφορικά το παλαιού τύπου Υβρίδιο μες στο κυλωνικό πλοίο, αμέσως πριν από την καταστροφή του σμήνους. Ως επιπρόσθετο δώρο προς το κοινό, οι σεναριογράφοι «αναγκάζουν» με την ευκαιρία το Υβρίδιο να προφητεύσει αινιγματικά και το πεπρωμένο της Κάρα Θρέις, όπως αυτό θα εκτυλιχθεί κατά τον μελλοντικό τέταρτο κύκλο…

     Το Ρέιζορ δεν είναι πραγματικά αυτοτελές, αλλά ούτε και αναπόσπαστο τμήμα της τηλεοπτικής σειράς. Κατ’ ουσία είναι η ιστορία της Κέντρα, την οποία δεν βλέπουμε ποτέ και πουθενά αλλού πλην της εν λόγω τηλεταινίας. Σ’ αυτή την ιστορία όμως οι συντελεστές, με εργαλείο τις μνημονικές αναδρομές, κέντησαν έναν καμβά με αφηγηματικό υλικό – πολύ διεσπαρμένο στον χώρο και στον χρόνο – το οποίο δικαίως πίστευαν ότι οι περισσότεροι οπαδοί του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα αποζητούσαν να δουν ζωντανεμένο: η αιματηρή ιστορία της Ναυάρχου Κέιν από τη στιγμή της αρχικής εξολόθρευσης της Ανθρωπότητας στις Δώδεκα Αποικίες μέχρι τη συνάντηση του Πήγασου με τον Στόλο του Αντάμα και της Ρόσλιν, αλλά και ένα τμήμα της δράσης του νεαρού πιλότου Αντάμα στον προ 40ετίας Α’ Κυλωνικό Πόλεμο. Τις υποπλοκές αυτές, των οποίων την κατάληξη γνωρίζουμε αφού πρόκειται για προοίμιο, τις αναπαρέστησαν με εξαιρετικά θεαματικό, ατμοσφαιρικό και χορταστικό τρόπο, πλέκοντάς τες μαεστρικά μεταξύ τους αλλά και με τα χρονικά της Κέντρα, ενός ανάγλυφου χαρακτήρα ο οποίος από τη στιγμή που μετατίθεται ως φιλόδοξη καριερίστα στον Πήγασο μέχρι τη στιγμή του λυτρωτικού της θανάτου αλλάζει, ωθείται στην απομάκρυνση από την κοινωνία του διαστημοπλοίου και προς την τεχνητή ευφορία των ψυχοτρόπων, υφίσταται τις συνέπειες των πράξεών της και έχει το θάρρος να αντιμετωπίσει κατάματα τον εαυτό της. Ώσπου επιλέγει το «ηρωικό» τέλος για να μπορέσει να νιώσει ξανά Άνθρωπος, με γνώμονα όχι κάποιον απόλυτο «ηθικό κανόνα» (το κύριο ζήτημα το οποίο πραγματεύεται το Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα σε επίπεδο περιεχομένου είναι ότι δεν υπάρχει τέτοιος, έστω και αν σε περιόδους κρίσης και πολέμου επικρατεί η αντίθετη άποψη) αλλά την εσωτερική της, υποκειμενική αλήθεια.

     Τα προφητικά λόγια του Υβριδίου – προοικονομώντας αινιγματικά τις εξελίξεις του τρίτου αλλά και του τέταρτου κύκλου – και η πολυαναμενόμενη εξήγηση του πώς οι Κύλωνες είχαν αρχίσει κρυφά να εξελίσσονται με δική τους πρωτοβουλία από τελείως μεταλλικά σε βιολογικά μοντέλα ήδη μια 40ετία πριν, είναι απλώς το κερασάκι σε μια δαιδαλώδη αφηγηματική τούρτα σχεδιασμένη να μην αφήσει ανικανοποίητο κανέναν από τους φανατικούς οπαδούς του πολυσυζητημένου τηλεοπτικού εγχειρήματος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα από τα πιο καλοφτιαγμένα διπλής διάρκειας επεισόδια όλης της σειράς, με ισορροπία μεταξύ δράσης και δράματος και εξαιρετικά θεαματικές σκηνές – ξεχωρίζει η αιφνιδιαστική και σαρωτική κυλωνική έφοδος στα Ναυπηγεία του Αποικιακού Στόλου όπου ήταν ελλιμενισμένος ο Πήγασος, μα και οι παλαιού τύπου Κύλωνες, ίδιοι εμφανισιακά με τα ρομπότ του παλαιού τηλεοπτικού Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα από τη δεκαετία του 1970! Παραδόξως, το Ρέιζορ είναι επικεντρωμένο σε «υποστηρικτικούς» και όχι πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες. Από τους τελευταίους, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει ο Ναύαρχος Αντάμα, ο οποίος για ακόμα μία φορά «κηλιδώνεται» από τους σεναριογράφους όταν δίνει το ελεύθερο στον Λη (Κυβερνήτη του Πήγασου) να δράσει κατά βούληση, αλλά την ώρα των κρίσιμων αποφάσεων αναιρεί τις εντολές του γιου του με τις οποίες δεν συμφωνεί. Είναι μία από τις σπάνιες εκείνες στιγμές κατά τις οποίες το μονοδιάστατο «ηρωικό» και «ηγετικό» προφίλ για λίγο καταρρέει, αφήνοντας στη θέση του την εικόνα ενός εγωκεντρικού αλαζόνα ο οποίος απλώς τυχαίνει να έχει δίκιο. Δεδομένου πως κατά τον τρίτο κύκλο τέτοια εξισορροπητικά στιγμιότυπα σπάνιζαν, αφού οι συντελεστές προτίμησαν το σενάριο να φλυαρεί και οι χαρακτήρες να διαμερίζονται εύκολα σε «συμπαθείς» και «αντιπαθείς», το Ρέιζορ μοιάζει να ενσαρκώνει σε 90 λεπτά τις καλύτερες στιγμές μίας άνισης τηλεοπτικής σειράς.

     Από την άλλη μαζί έρχονται και οι αρνητικές στιγμές, αφού – τελείως αναληθοφανώς – δεν δίνεται καμία συνέχεια στο περιστατικό μεταξύ πατέρα και γιου και δεν φαίνεται να έχει καμία επίπτωση στη σχέση τους! Η ιδιόρρυθμη, φορτισμένη με ερωτισμό και αντιπαλότητα αλληλεπίδραση μεταξύ Λη και Κάρα, ίδια και απαράλλακτη με τα συνήθη μεταξύ τους τεκταινόμενα, είναι αδιάφορη και κλισέ όπως πάντα, με τον χαρακτήρα του Λη περισσότερο μονοδιάστατο εφεύρημα των σεναριογράφων (ο «σώφρων υιός» και η «ελπίδα ενός λαμπρού μέλλοντος») παρά πραγματικό άνθρωπο. Αν και η αφήγηση είναι κομψά ενορχηστρωμένη, δεν είναι εύκολο να μην ιδωθεί το φιλμ ως μία ad hoc προσπάθεια να κλείσουν εκ των υστέρων κενά της συνολικής ιστορίας. Τέλος, το φλασμπάκ του Αντάμα από τα νιάτα του μοιάζει άρρυθμο και περισσότερο επικεντρωμένο στο ανούσιο θέαμα απ’ ότι στο περιεχόμενο ή στους χαρακτήρες, διακόπτοντας άνευ πραγματικού λόγου την ομαλή μέχρι τότε εξέλιξη του Ρέιζορ.

     Ο τέταρτος κύκλος του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα ξανά μπορεί να διαχωριστεί σε διακριτές ενότητες επεισοδίων, σε αντίθεση όμως με ό,τι συνέβαινε στον δεύτερο και στον τρίτο τώρα επικρατεί μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ τους και τα δρώμενα της κάθε ενότητας επηρεάζονται πραγματικά (π.χ. στη στάση του κάθε χαρακτήρα απέναντι στα τρέχοντα τεκταινόμενα) απ’ ότι έχει προηγηθεί, συμπεριλαμβανομένων και γεγονότων από παλαιότερα έτη· κυρίως από τη δοκιμασία της κατοχής στη Νέα Κάπρικα. Επίσης ο μύθος υποβάθρου τώρα εξελίσσεται γοργά αφού η τηλεοπτική σειρά φθάνει στο τέλος της και – ευτυχώς – τα κλισέ και αλλοπρόσαλλα σαπουνοπερετικά στοιχεία τα οποία οι συντελεστές θεωρούν «συναρπαστικό δράμα χαρακτήρων» περιορίζονται σημαντικά. Δεδομένου κιόλας πως διατηρούνται ανέπαφα όλα τα θετικά στοιχεία τόσο του πρώτου, όσο και του δεύτερου και του τρίτου κύκλου, το Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα τελειώνει σχετικά θριαμβευτικά και ανακάμπτοντας – σε κάποιο ποσοστό – σε υψηλά επίπεδα ποιότητας. Το μειονέκτημα όμως το οποίο κάνει πρώτη φορά την εμφάνισή του είναι μία σχετική αρρυθμία της ολικής αφήγησης περί τα μέσα του κύκλου, αφού οι εξελίξεις και οι αποκαλύψεις είναι υπέρμετρα καταιγιστικές. Από την άλλη, δοθέντος του ότι το πεπρωμένο Κυλώνων και Ανθρώπων είναι στην πρεμιέρα της περιόδου πιο στενά δεμένο από ποτέ και ο δεσμός αυτός διαρκώς ενισχύεται όσο το εγχείρημα πλησιάζει προς το φινάλε του, η εξέλιξη αυτή αποδίδεται ομαλά και όμορφα.

     Η πρώτη ενότητα επεισοδίων αφορά την ως εκ θαύματος διαφυγή των Ανθρώπων από την κυλωνική παγίδα στο νεφέλωμα όπου τελείωσε ο προηγούμενος κύκλος, αφού τα νοήμονα μαχητικά των Κυλώνων διαισθάνονται την παρουσία των Πέντε Τελικών στον Στόλο των Δώδεκα Αποικιών και οπισθοχωρούν, και τις συνέπειες του γεγονότος αυτού: εμφύλιος πόλεμος ξεσπά στο εσωτερικό της ρομποτικής παράταξης, με τις Έξι και όσους στρατεύονται γύρω της να υιοθετούν τις αντιλήψεις της απενεργοποιημένης Ντιάνα και να ζητούν ειρήνη με τους Ανθρώπους και έρευνα για τους Πέντε Τελικούς Κύλωνες, ενώ οι Ένα / Κάβιλ και οι συνοδοιπόροι τους διαφωνούν κάθετα. Το αποτέλεσμα είναι ο κυλωνικός στόλος να αποδυναμωθεί μετά από εσωτερική σύρραξη και να διαιρεθεί σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Ταυτόχρονα η Στάρμπακ, θαυματουργά «αναστημένη», επιστρέφει στο Γκαλάκτικα υποστηρίζοντας ότι ποτέ δεν εξερράγη το μαχητικό της και ότι – αντιθέτως – με κάποιο τρόπο όταν εξαφανίστηκε ταξίδεψε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα μέχρι τη Γη, φωτογράφισε τις εκτάσεις της και σχεδόν αμέσως επέστρεψε – παρ’ όλο που για το σύστημα αναφοράς του Στόλου έλειπε επί δύο μήνες. Αντιμετωπίζοντας πολλή δυσπιστία, κατορθώνει να πείσει τον Αντάμα να δανείσει σε αυτήν και σε ένα επίλεκτο πλήρωμα υπό τις εντολές της ένα μοναδικό σκάφος (τον «Δημήτριο»), για να αναζητήσει μ’ αυτό τη Γη. Την ίδια στιγμή ο καρκίνος της Προέδρου Ρόσλιν έχει επιστρέψει, η σχέση της με τον Ναύαρχο γίνεται ερωτική, ο εθελούσια αποστρατευμένος Λη αποδέχεται μία θέση στην κυβέρνηση και ο Μπάλταρ – έχοντας αθωωθεί στη δίκη του για εσχάτη προδοσία – μετατρέπεται λόγω των κειμένων τα οποία δημοσίευε όσο ήταν κρατούμενος σε θρησκευτικό αρχηγό μίας ομάδας μονοθεϊστών γυναικών, κηρύσσοντας έτσι στον Στόλο κατ’ ουσία την κυλωνική θρησκεία! Τέλος, οι τέσσερις αφυπνισμένοι Κύλωνες του Γκαλάκτικα συνωμοτούν και έρχονται σε στενή επαφή, προσπαθώντας να διατηρήσουν κρυφή τη γνώση περί της φύσης τους.

     Η δεύτερη ενότητα επεισοδίων αφορά την εύρεση από τον Δημήτριο ενός μόνου επιζήσαντος μητρικού σκάφος από την ηττημένη πλευρά του κυλωνικού εμφυλίου πολέμου, το οποίο συνάπτει μία εύθραυστη συμμαχία με τους Ανθρώπους και οργανώνει από κοινού με το Γκαλάκτικα μία επικίνδυνη αλλά ξεχωριστή αποστολή: τη διάσωση της απενεργοποιημένης Ντιάνα (η οποία έχει δει τα πρόσωπα των Πέντε Τελικών) από τον στόλο του Κάβιλ, με την ταυτόχρονη καταστροφή του Κόμβου Ανάστασης (ένα διαστημόπλοιο υπεύθυνο για τη μετενσάρκωση – και επομένως ουσιαστικά την αθανασία – των Κυλώνων). Το εγχείρημα επιτυγχάνει και έτσι καταφέρεται ένα τεράστιο πλήγμα στους εχθρικούς Κύλωνες του Κάβιλ, ενώ η Στάρμπακ και η Ντιάνα πιστεύουν πως οι Πέντε Τελικοί θα τους οδηγήσουν στη Γη, αφού προέρχονται από εκεί! Η αποκάλυψη της ταυτότητας των τεσσάρων από τους πέντε σημαίνει αρχικά τη φυλάκισή τους ως πρακτόρων του εχθρού, αφού έτσι κι αλλιώς δεν θυμούνται τίποτα από την υποτιθέμενη κυλωνική ζωή τους στη Γη, αλλά πολύ γρήγορα η ηγετική ελίτ του διδύμου Αντάμα – Ρόσλιν ξεπερνά τους ενδοιασμούς της, τους αφήνει ελεύθερους και οριστικοποιεί τη συμμαχία με τους φιλικούς Κύλωνες της Ντιάνα. Η αλληλεπίδραση των τεσσάρων από τους Πέντε με το «θαυματουργό» μαχητικό σκάφος με το οποίο επέστρεψε μυστηριωδώς από τον θάνατο η αναστημένη Στάρμπακ, πηγή απ’ ότι φαίνεται του ακόμα πιο μυστηριώδους ηχητικού σήματος (το τραγούδι «All Along the Watchtower») το οποίο αρχικά τους αφύπνισε, αποκαλύπτει τελικά τον δρόμο προς τη Γη. Όμως η τελευταία αποδεικνύεται μία ραδιενεργή κόλαση όπου ένας αστικός πολιτισμός άνθισε και καταστράφηκε από πυρηνικό πόλεμο δύο χιλιετίες νωρίτερα. Ακόμα πιο αδιανόητη είναι η αποκάλυψη, με βάση τα ερείπια και τα ευρήματα, ότι η δέκατη τρίτη φυλή του Κόμπολ η οποία ήταν υπεύθυνη για τον εν λόγω πολιτισμό δεν ήταν Άνθρωποι, αλλά ανθρωπόμορφοι Κύλωνες! Τέλος, η Στάρμπακ ανακαλύπτει στην επιφάνεια του πλανήτη το ίδιο της το πτώμα.

     Η τρίτη ενότητα επεισοδίων λαμβάνει χώρα στον απόηχο της απογοήτευσης με την κατεστραμμένη Γη, η εύρεση της οποίας ήρθε ύστερα από απώλειες, περιπέτειες και αναμονή τεσσάρων ετών (αποκορύφωμα του κλίματος αυτού είναι η αυτοκτονία της Ντουάλα και η αποκήρυξη από τη Ρόσλιν των θρησκευτικών προφητειών με τις οποίες είχε εναρμονιστεί κατά την τελευταία τριετία). Ταυτόχρονα όμως η δυσαρέσκεια στα κατώτερα επίπεδα της ηγεσίας του Στόλου των Ανθρώπων με τη συμμαχία με τους φιλικούς Κύλωνες είναι τέτοιου μεγέθους – κυρίως λόγω των συμβάντων στη Νέα Κάπρικα – που μία ανταρσία ξεσπά στο Γκαλάκτικα και μάλιστα πετυχαίνει! Υπό την καθοδήγηση του Ζάρεκ, και ενώ η προχωρημένη πλέον ασθένεια της Ρόσλιν έχει αφήσει ουσιαστικά κενή την προεδρική καρέκλα, η ηγετική ελίτ του Στόλου καθαιρείται και φυλακίζεται, με τα καθήκοντα του Ναυάρχου να τα αναλαμβάνει ο Φήλιξ Γκέτα: υψηλόβαθμος αξιωματικός του Γκαλάκτικα, Αντιπρόεδρος του καθεστώτος Μπάλταρ στη Νέα Κάπρικα αλλά και κρυφός συνεργάτης τότε της Αντίστασης, ο οποίος στην αρχή του τετάρτου κύκλου αναγκάστηκε να ακρωτηριάσει το πόδι του μετά τον πυροβολισμό του από τον Σαμ – Κύλωνας όπως φάνηκε στη συνέχεια – σε μια στιγμή έντασης στον Δημήτριο. Τελικά η Στάρμπακ, ο Λη, ο Αντάμα μα και η Ρόσλιν από το κυλωνικό μητρικό σκάφος «αποκαθιστούν την τάξη» με τη βία, οι αντάρτες φυλακίζονται ενώ ο Γκέτα και ο Ζάρεκ εκτελούνται. Ο Στόλος είναι πια και επίσημα μεικτός: κυλωνικός και ανθρώπινος ταυτόχρονα.

     Η τέταρτη ενότητα επεισοδίων σηματοδοτεί το φινάλε της τηλεοπτικής σειράς, όπου όλα τα εκκρεμή ερωτήματα απαντώνται βιαστικά, οδηγώντας σε ένα εντυπωσιακό αλλά αμφιλεγόμενο τέλος. Αποκαλύπτεται ότι η Έλεν, «ελευθέρων ηθών» σύζυγος του Πλωτάρχη Τάι την οποία εκτέλεσε ο ίδιος στη Νέα Κάπρικα επειδή συνεργαζόταν με τους Κύλωνες, είναι ο Πέμπτος Τελικός και ότι μετά τον θάνατό της μετενσαρκώθηκε στο πλευρό του Κάβιλ, ανακτώντας πλήρως τις μνήμες της. Οι Πέντε Τελικοί είναι οι μόνοι οι οποίοι επιβίωσαν από την καταστροφή της Γης δύο χιλιετίες πριν και ταξίδεψαν με σχετικιστικές ταχύτητες – αλλά όχι μέσω υπερχώρου – προς τις Δώδεκα Αποικίες για να προειδοποιήσουν τις άλλες δώδεκα φυλές του Κόμπολ σχετικά με το πάθημά τους, ώστε όταν δημιουργούσαν τους δικούς τους Κύλωνες να διασφαλίσουν πως θα συνυπάρξουν ειρηνικά μαζί τους ώστε να μην αλληλοκαταστραφούν. Έφτασαν όμως στην Κάπρικα όταν είχε ήδη ξεσπάσει ο Α’ Κυλωνικός Πόλεμος και ενώ οι Εκατόνταρχοι προσπαθούσαν ήδη να κατασκευάσουν οργανικούς Κύλωνες με βιολογικά σώματα (τα πρώτα Υβρίδια). Οι Πέντε Τελικοί τους έδωσαν την τεχνογνωσία να προχωρήσουν στην κατασκευή ανθρωπόμορφων μοντέλων και τους παρείχαν την τεχνολογία της μετενσάρκωσης (χαρίζοντάς τους έτσι αθανασία), ζητώντας σε αντάλλαγμα τη σύναψη ειρήνης και τη λήξη του πολέμου. Στη συνέχεια οι Πέντε Τελικοί δημιούργησαν όλα τα ανθρωπόμορφα μοντέλα αλλά έπεσαν θύματα του Κάβιλ, του «πρωτότοκού» τους: έχοντας πλημμυρίσει μίσος για τους Ανθρώπους οι οποίοι επί δεκαετίες χρησιμοποιούσαν τους Εκατόνταρχους ως δούλους, παγίδευσε τους «γονείς» του και συνέλαβε ένα σχέδιο πλήρους αφανισμού των Δώδεκα Αποικιών, τοποθετώντας τους Πέντε Τελικούς εκεί με πλαστές μνήμες ώστε να αντιληφθούν το «σφάλμα» τους κατά την ώρα της θερμοπυρηνικής καταστροφής (η οποία θα συνοδευόταν από μετενσάρκωσή τους σε ασφαλές μέρος, αφύπνιση της κυλωνικής τους συνείδησης και ανάκληση των μνημών τους). Τέλος, ο Κάβιλ απαγόρευσε στους άλλους Κύλωνες να σκέφτονται τους Πέντε «γονείς» τους.

     Στο παρόν, ο Κάβιλ αποζητά έναν τρόπο να συνεχιστεί η ύπαρξη της φυλής του τώρα που έχει καταστραφεί ο Κόμβος Ανάστασης και είναι αδύνατη η μετενσάρκωση. Η Ήρα, υβρίδιο Ανθρώπου – Κύλωνα το οποίο συνελήφθη με σεξ, είναι το μέλλον των Κυλώνων, αφού κάθε άλλη προσπάθεια αναπαραγωγής έχει αποτύχει. Προκειμένου να την πάρει στα χέρια του και να τη μελετήσει, ο Κάβιλ εκκινεί ένα σχέδιο το οποίο συμπεριλαμβάνει την πιστή του Μπούμερ αλλά και την παράδοση της Έλεν στον Στόλο των Ανθρώπων. Το σχέδιο απαγωγής πετυχαίνει, ενώ το Γκαλάκτικα φαίνεται να χάνει σταδιακά τη δομική του ακεραιότητα λόγω παλαιότητας και κακουχιών και ο Σαμ – τραυματισμένος στο κεφάλι κατά τη διάρκεια της ανταρσίας των Γκέτα και Ζάρεκ – προκειμένου να επιβιώσει τοποθετείται ως Υβρίδιο στο μητρικό σκάφος των συμμαχικών Κυλώνων, χάνοντας έτσι τμήμα της αυτοσυνείδησής του αλλά κερδίζοντας εκ νέου την αγάπη μιας Κάρα η οποία είχε αποξενωθεί από αυτόν μετά την εμπειρία της στη Νέα Κάπρικα, αλλά αμφιβάλει τώρα για την ταυτότητα και το πεπρωμένο της μετά το ανατριχιαστικό εύρημά της στη Γη. Με τις προφητικές ικανότητες τις οποίες αποκτά ως Υβρίδιο γνωστοποιεί στους ήρωες τη θέση του κρησφύγετου του Κάβιλ (δίπλα σε μία μαύρη τρύπα!) και μία εξαιρετικά επικίνδυνη αποστολή τίθεται σε εφαρμογή: εισβολή στη «φωλιά του λύκου» και απόβαση φυλετικά μεικτών στρατευμάτων με στόχο την ανάκτηση της Ήρας. Το σχέδιο λειτουργεί αλλά οι Κύλωνες του Κάβιλ εισβάλλουν ως αντίποινα στο Γκαλάκτικα – η καταστροφή αποτρέπεται με την απρόσμενη παρέμβαση του Μπάλταρ ο οποίος μεσολαβεί ως ειρηνευτής και ταυτόχρονα, ύστερα από αναμονή τεσσάρων ετών, ανακτά τη σχέση του με την Κάπρικα Έξι την οποία ακόμα αγαπά.

     Ενώ οι Πέντε Τελικοί επιχειρούν να μεταδώσουν ξανά στα υπολογιστικά συστήματα της παράταξης του Κάβιλ την τεχνολογία της μετενσάρκωσης σε αντάλλαγμα της παύσης πυρός και της παράδοσης της Ήρας, μία τυχαία αποκάλυψη ενός παλιού σκοτεινού μυστικού μεταξύ οδηγεί συμπτωματικά σε διακοπή της διαδικασίας, επανέναρξη των συμπλοκών και τελικά ολοσχερή καταστροφή του κυλωνικού καταφυγίου και κάθε μορφής ζωής πάνω του. Το στα πρόθυρα της διάλυσης Γκαλάκτικα δραπετεύει την τελευταία στιγμή μέσω υπερχωρικού άλματος σε περίπου τυχαίες συντεταγμένες, οι οποίες στην πραγματικότητα είναι οι νότες του «All Along the Watchtower» αντιστοιχισμένες σε αριθμούς από την Κάρα Θρέις, και καταλήγει σε έναν κατοικήσιμο γαλαζοπράσινο πλανήτη – τη δική μας Γη πριν από 150 χιλιάδες έτη! Σύντομα ακολουθεί και ο υπόλοιπος Στόλος, μαζί με το συμμαχικό τους κυλωνικό μητρικό σκάφος, και λαμβάνει χώρα μία επιχείρηση από κοινού εγκατάστασης στον νέο πλανήτη, τον οποίον ονομάζουν «Γη»! Εξαιρούνται οι συμμαχικοί μεταλλικοί Εκατόνταρχοι, στους οποίους οι ανθρωπόμορφοι Κύλωνες δίνουν την ελευθερία τους και την άδεια να πορευτούν προς όποια γωνιά του Σύμπαντος προτιμούν. Σύντομα η Ρόσλιν αποβιώνει στην αγκαλιά του Ναυάρχου Αντάμα, ο Σαμ οδηγεί όλα τα διαστημόπλοια μες στον Ήλιο ώστε να αφανιστούν καθώς οι έποικοι αποφασίζουν να απαρνηθούν την τεχνολογία και τις δομές του αστικού πολιτισμού για να «σπάσουν τον κύκλο» επανάληψης των ίδιων γεγονότων (η καταστροφή του Κόμπολ, η καταστροφή της αρχικής Γης, η καταστροφή της Κάπρικα), ο Μπάλταρ και η Κάπρικα Έξι σχεδιάζουν να διαμείνουν μαζί σε ένα αγρόκτημα – έτσι ο Γάιος συμφιλιώνεται για πρώτη φορά με την «ταπεινή» οικογενειακή του καταγωγή –, ενώ αποδεικνύεται ότι η «αναστημένη» Κάρα και η νοερή, παραισθητική Κάπρικα Έξι στον νου του Μπάλταρ ήταν «άγγελοι του Θεού», σταλμένοι να καθοδηγήσουν τα γεγονότα προς μία ευκταία κατάληξη… Έχοντας επιτελέσει τον ρόλο τους εξαφανίζονται οριστικά! Εμείς, οι σημερινοί Άνθρωποι της σημερινής Γης, δεν είμαστε παρά οι απόγονοι της Ήρας, με καταγωγή τόσο ανθρώπινη όσο και κυλωνική!

     Έτσι τελειώνει το Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα με ένα χορταστικό τριπλό επεισόδιο, λήγοντας πολύ «τακτοποιημένα» τις περισσότερες υποπλοκές κατά μάλλον αναληθοφανή τρόπο (η μάλλον παράλογη πλήρης εγκατάλειψη της τεχνολογίας ώστε να δικαιολογηθεί η εξελικτική γραμμή… από τον Κόμπολ ως εμάς, 150 χιλιετίες μετά, είναι το περισσότερο προβληματικό σημείο) και αξιοποιώντας ένα ανόητο εύρημα «από μηχανής Θεού» (κυριολεκτικά!) για να εξηγηθούν ως «θαύματα» τα πιο μυστηριώδη σημεία της πλοκής! Δεδομένου όμως πως η θρησκεία και η υπόνοια της θεϊκής παρέμβασης ήταν πολύ σημαντικά ζητήματα στο υπόβαθρο της τηλεοπτικής σειράς ήδη από τον πρώτο κύκλο, μπορούμε να αφήσουμε στην άκρη αυτή την επιφύλαξη. Τα άλλα χαρακτηριστικά του κύκλου αναφέρθηκαν ήδη πιο πριν, ενώ σημαντικό είναι επίσης πως η ανάπτυξη των χαρακτήρων είναι πιο ομαλή και χωρίς αντιφάσεις, σε σχέση με τις δύο προηγούμενες περιόδους. Η εξέλιξη του αναμενόμενου ειδυλλίου μεταξύ Ρόσλιν και Αντάμα, το οποίο αποδίδεται πολύ ειλικρινώς και όχι βεβιασμένα, η συνειδητοποίηση εκ μέρους της Προέδρου του επικείμενου θανάτου της, η εξέλιξη του Λη σε πραγματικά αρχηγική φιγούρα παρά τη σχετική κενότητα του χαρακτήρα, η ταπεινή ενδοσκοπική στροφή της Στάρμπακ, η σταδιακή αλλαγή στάσης του Πλωτάρχη Τάι απέναντι στους Κύλωνες μετά την έλευση της επίγνωσης της ίδιας του της φύσης, η μετατροπή του – πάντα ναρκισσιστή και εγωκεντρικού – Μπάλταρ σε μεσσιανικό ηγέτη ο οποίος βρίσκει λύτρωση για τα σφάλματά του στον Θεό, μα και η τραγωδία του απογοητευμένου ιδεαλιστή Φήλιξ Γκέτα είναι τα στοιχεία τα οποία ξεχωρίζουν. Η υποπλοκή της ανταρσίας των Γκέτα και Ζάρεκ συγκαταλέγεται στα πιο ισχυρά αφηγηματικά σημεία στον σεναριακό κορμό όλου του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα. Ωστόσο, η βαθμιαία ανάμειξη και ολοκλήρωση μεταξύ του κυλωνικού και του ανθρώπινου Στόλου, με αποτέλεσμα για πρώτη φορά ο τελευταίος να μην μοιάζει ανίσχυρος και σε μόνιμη φυγή αλλά ικανός να αντιμετωπίσει τους εχθρικούς Κύλωνες κατά μέτωπο, επίσης κερδίζουν τις εντυπώσεις με το πόσο κομψά και ομαλά απεικονίζονται. Το φινάλε αφήνει ανοιχτό το ζήτημα του κατά πόσον οι απόγονοι των πρωταγωνιστών (εμείς, η σημερινή Ανθρωπότητα) θα καταφέρουμε να σπάσουμε τον «κύκλο της βίας», αναιρώντας έτσι έξυπνα την υπόνοια ντετερμινισμού η οποία προκύπτει από τα προηγηθέντα περιστατικά «θεϊκής παρέμβασης» και διατρανώνοντας ουσιαστικά πως το μέλλον είναι στο χέρι μας.

     Στα πλην συγκαταλέγεται η συνήθης αισχρή απόπειρα των σεναριογράφων να χειραγωγήσουν τους τηλεθεατές και να «εξυμνήσουν» τον «ήρωα» Λη, φτάνοντας σε σημείο να «ωθούν» τον συνήγορο του Μπάλταρ να λέει ρητά πόσο ιδανικός είναι ο νεαρός Αντάμα για τη θέση του Προέδρου! Ακόμα μεγαλύτερο φάουλ είναι ότι όλη αυτή η προετοιμασία αναιρείται ελάχιστα επεισόδια μετά, με την ουσιαστική επιστροφή της (ασθενούς) Ρόσλιν στην ηγετική θέση – επομένως από σκοπιά αφηγηματικής οικονομίας επρόκειτο για τελείως περιττή υποπλοκή η οποία απλώς αξιοποιήθηκε από τους συντελεστές ώστε το σενάριο να ηρωοποιήσει για άλλη μια φορά, με τελείως άκομψο τρόπο, τον αγαπημένο τους (αλλά μονοδιάστατο, κλισέ και κενό) χαρακτήρα. Ακόμα, προβληματική υπήρξε η νέα θεματική – στο πρώτο ήμισυ του κύκλου – της σύγκρουσης μεταξύ παλαιάς πολυθεϊστικής και νέας μονοθεϊστικής θρησκείας, μέσω της λατρείας του Μπάλταρ. Αν και ο χαρακτήρας έχει εξελιχθεί ομαλά ως εδώ και ο ηθοποιός τον ερμηνεύει υποδειγματικά (ίσως όχι όμως επαρκώς συγκρατημένα), η υπονοούμενη μεταφορά για τη σύγκρουση χριστιανισμού και παγανισμού κατά την ύστερη Αρχαιότητα δεν εμβαθύνεται και δεν της δίνεται συνέχεια, παρόλο που επρόκειτο για ευχάριστη αλλαγή από τους συνήθεις προβληματισμούς για τη θέση της ηθικής στον καιρό του Πολέμου της Τρομοκρατίας. Ακόμα χειρότερα, κατά τη δεύτερη και – κυρίως – την τρίτη ενότητα επεισοδίων του κύκλου, ο αγαπητός αυτός χαρακτήρας σχεδόν εξαφανίζεται ή μειώνεται σε μονοδιάστατη καρικατούρα θρησκευτικού ηγέτη. Προς το φινάλε βεβαίως ο Μπάλταρ ανακτά τη θέση που «του αρμόζει» μες στο σύνολο των πρωταγωνιστών.

     Εν έτη 2009, το Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα είχε πλέον τελειώσει αλλά μία τηλεταινία-προοίμιο περίμενε τους φανατικούς οπαδούς του εγχειρήματος. Το σχεδόν δίωρο Σχέδιο είναι κι αυτό ένα αφηγηματικά δαιδαλώδες, μη γραμμικό σύνολο από μνημονικές αναδρομές, αποσπάσματα παλαιότερων επεισοδίων και φλασμπάκ, επικεντρωμένα κυρίως στις πράξεις δύο εκδοχών του Κάβιλ: μία η οποία θέτει σε εφαρμογή το αρχικό κυλωνικό σχέδιο αφανισμού της Ανθρωπότητας και στη συνέχεια, όταν ο Στόλος των Αντάμα και Ρόσλιν κατορθώνει να διαφύγει, προσπαθεί συστηματικά να τον σαμποτάρει εκ των έσω έχοντας επιβιβαστεί εκεί κατά την έξοδο από τις Δώδεκα Αποικίες, και μία η οποία παραμένει στη ραδιενεργή Κάπρικα διεισδύοντας στην αντάρτικη ομάδα του Σαμ. Οι δύο αυτοί Κάβιλ συναντώνται στο φινάλε του δεύτερου κύκλου, όταν η Στάρμπακ επιστρέφει στο Γκαλάκτικα φέρνοντας μαζί τους επιζώντες από την καπρικανή Αντίσταση, συνειδητοποιούν πως οι αντιλήψεις τους πλέον αποκλίνουν, εκτελούνται εφόσον αναγνωρίζονται ως εχθροί και εκεί λήγει το Σχέδιο. Σημαντικό ρόλο στην πλοκή παίζει η εμμονή των Κάβιλ με τους Πέντε Τελικούς, αλλά και η σχέση του Αρχηγού με μία υφιστάμενή του της οποίας ο σύζυγος μες στον Στόλο αποδεικνύεται πως είναι ένας από τους μυστικούς κυλωνικούς πράκτορες. Στόχος του Σχεδίου είναι να καλύψει ορισμένα κενά της ήδη γνωστής πλοκής, παρουσιάζοντας και διασυνδέοντας γεγονότα του πιλότου και των πρώτων δύο κύκλων από τη σκοπιά των Κυλώνων δολιοφθορέων με το σχέδιο αφανισμού της Ανθρωπότητας και των υπολειμμάτων της – από την εποχή όπου δεν ήταν γνωστό ακόμα ποιοι είναι οι κρυμμένοι Κύλωνες μες στον Στόλο. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι πως βλέπουμε τη σταδιακή εμφάνιση μεταξύ ορισμένων Κυλώνων της αντίληψης πως η εξάλειψη των Ανθρώπων είναι σφάλμα.

     Ο σαρκαστικός, κυνικός, πανούργος και μισάνθρωπος χαρακτήρας του Αριθμού Ένα είναι ο συνδετικός ιστός της λαβυρινθώδους πλοκής, αν και νέα διάσταση δίνεται στον Σαμ, στην Μπούμερ και στον Αριθμό Τέσσερα. Παρ’ όλες τις προσπάθειες όμως του εξαιρετικού Ντην Στόκγουελ, τη ματιά του σκηνοθέτη Έντουαρντ Τζέιμς Όλμος (ο γνωστός ηθοποιός ο οποίος ερμηνεύει τον Ουίλιαμ Αντάμα) και ορισμένες θεαματικές σκηνές καταστροφής στις Δώδεκα Αποικίες, το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει να μην έχει συνοχή, προσανατολισμό ή και λόγο ύπαρξης. Χωρίς πραγματική ουσία πέρα από την παροχή δευτερευόντων πληροφοριών και κατά διαστήματα άνευρο, το Σχέδιο φαίνεται να υλοποιήθηκε μόνο και μόνο για λόγους αφηγηματικής πληρότητας.

     Το 2010 ο τηλεοπτικός σταθμός SyFy συνέχισε να εμβαθύνει στον αφηγηματικό κόσμο του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα μετά τη λήξη του, εγκρίνοντας το σχέδιο των παραγωγών του πετυχημένου εγχειρήματος για μία νέα, παράπλευρη τηλεοπτική σειρά-προοίμιο, εκτυλισσόμενη στις Δώδεκα Αποικίες έξι δεκαετίες πριν – στην εποχή της κατασκευής των πρώτων Κυλώνων, όταν οι δώδεκα πλανήτες ήταν ανεξάρτητα κράτη με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο και δεν είχαν ακόμα ενοποιηθεί υπό κοινή κυβέρνηση. Η Κάπρικα, με τελείως διαφορετικό επιτελείο ηθοποιών και αισθητικό ύφος, διήρκεσε τελικά μόνο 18 επεισόδια, επιχείρησε με όλη της τη δύναμη να διαφύγει της πεπατημένης οδού και άφησε μία ανάμεικτη αίσθηση στους οπαδούς της γονικής της σειράς. Στη θέση του μείγματος διαστημικής όπερας και στρατιωτικής επιστημονικής φαντασίας με φόντο το ψυχρό και σκοτεινό διάστημα, εδώ έχουμε ένα μείγμα καθαρής σαπουνόπερας και μετακυβερνοπάνκ σε ένα ελαφρώς μελλοντολογικό, αλλά αναγνωρίσιμο, αστικό τοπίο υψηλής τεχνολογίας και πολλαπλών κοινωνικών διαιρέσεων. Με απόν το μεταποκαλυπτικό, πολεμικό σκηνικό, με έμφαση στο οικογενειακό δράμα και τα συνηθισμένα υπερατλαντικά τηλεοπτικά στερεότυπα των σχέσεων γονέων - παιδιών, βλέπουμε κυρίως τους παράλληλους βίους δύο πλούσιων οικογενειών της Πόλης της Κάπρικα: των Γκρέιστοουν – μεγιστάνων και βασικών μετόχων ενός επιχειρηματικού κολοσσού ο οποίος έχει αναλάβει συμβόλαιο κατασκευής ευφυών ρομποτικών στρατιωτών για το Υπουργείο Αμύνης της Κάπρικα – και των Αντάμα – τραυματισμένων από την Ιστορία προσφύγων εκ του πλανήτη Ταύρου οι οποίοι επιβίωσαν τα τελευταία 30 χρόνια κτίζοντας μία νέα «καριέρα» στην Κάπρικα, στην υπηρεσία του ταυριανής πολιτισμικής προέλευσης οργανωμένου εγκλήματος (της «Χα’Λα’Θα», οργάνωσης παρόμοιας με τη Μαφία του πραγματικού κόσμου). Αυτό το οποίο θα τους φέρει σε επαφή κατά το πιλοτικό επεισόδιο, είναι ο ταυτόχρονος θάνατος της έφηβης κόρης του φιλόδοξου και ανήθικου επιστήμονα Ντάνιελ Γκρέιστοουν, της Ζόι, και της νεαρής κόρης του δικηγόρου Τζόζεφ Αντάμα, της Ταμάρα, σε μία τρομοκρατική ενέργεια οργανωμένη από κρυφούς, ακτιβιστικούς πυρήνες μίας περιθωριακής ριζοσπαστικής μονοθεϊστικής θρησκευτικής λατρείας καταγόμενης από τον πλανήτη Δίδυμο.

     Η Κάπρικα, έτσι, εξερευνά εκ νέου το ζήτημα του ένοπλου και βίαιου θρησκευτικού φονταμενταλισμού μες στο σύγχρονο αστικό φόντο, καθώς και την οικειοποίηση της πλέον υψηλής τεχνολογίας εκ μέρους του για την προώθηση των σκοπών του. Σχολιάζει ρητά τη γοητεία την οποία ασκούν σε μερίδα του πληθυσμού ανορθολογικές πεποιθήσεις με αξιώσεις απολυτότητας, κατ’ αντιδιαστολή με τον – πραγματικό ή υποτιθέμενο – ηθικό σχετικισμό της δυτικής μετανεωτερικότητας. Οι μυθοπλαστικοί τρομοκράτες «Στρατιώτες του Ενός» εκφράζουν μία ανάγκη επιστροφής από το «τα πάντα πέθαναν» (ως πηγές απόλυτων και αδιαμφισβήτητων αξιών) σε μία προνεωτερική αναίρεση του νιτσεϊκού «ο Θεός είναι νεκρός». Ωστόσο το εγχείρημα δεν εμβαθύνει περαιτέρω στο εν λόγω περιεχόμενο, παρόλο που αυτό ταιριάζει άψογα με το βασικό θέμα του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα περί ανυπαρξίας απόλυτων ηθικών κανόνων, αρκείται σε μία επιφανειακή καταδίκη ως παρηκμασμένης μίας κοινωνίας όπου «τα πάντα είναι αποδεκτά και ανεκτά» εξαιτίας της έλλειψης καθολικά αποδεκτού ηθικού άξονα, ενώ στη συνέχεια εξαντλείται κυρίως σε σαπουνοπερετικού τύπου δολοπλοκίες και ίντριγκες στους κόλπους «των πλουσίων και των ισχυρών», προσπαθώντας μάταια να προβάλλει τη μελλοντική καταστροφή της Ανθρωπότητας ως αναπόφευκτη τραγική συνέπεια της προσφυγής της στην ύβρη. Πιο καλοδουλεμένοι είναι οι εμβόλιμοι προβληματισμοί περί των ηθικών προεκτάσεων ορισμένων νέων τεχνολογιών που απεικονίζονται, περί των ορίων μεταξύ βιολογικής και μηχανικής ζωής, καθώς και η τολμηρή προσέγγιση σε θέματα σεξουαλικότητας, βίας και χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών διαμέσου των αρκετών διασταυρούμενων υποπλοκών. Τα πλέον γοητευτικά στοιχεία της Κάπρικα όμως, όπως το επηρεασμένο από τον κλασικό ελληνικό και τον εβραϊκό πολιτισμό του πραγματικού κόσμου υπόβαθρο του Ταύρου και της (δομημένης στα πρότυπα της ιταλικής Μαφίας) Χα‘Λα’Θα, ή η μεγάλης κλίμακας σύγκρουση πολυθεϊστών και μονοθεϊστών στον Δίδυμο με τους Στρατιώτες του Ενός να λειτουργούν ως αυτονομημένη ένοπλη πτέρυγα της «Εκκλησίας του Ενός Θεού», τοποθετούνται στο περιθώριο ως ενδιαφέρον σκηνικό και τίποτα περισσότερο, ενόσω τα επεισόδια επικεντρώνονται στην κούρσα μεταξύ αντίπαλων ομάδων συμφερόντων περί εύρεσης και εκμετάλλευσης μίας νέας, μυστικής τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης που είχε εφεύρει αμέσως πριν τον θάνατό της η ιδιοφυής έφηβη Ζόι Γκρέιστοουν – κρυφά μονοθεΐστρια – ως μηχανισμό «μεταθανάτιας ανάστασης» και διαφημιστικό εργαλείο προσηλυτισμού στα χέρια των μονοθεϊστών.

     Σε αυτόν τον βασικό αφηγηματικό καμβά, οι συντελεστές ενσωμάτωσαν και κάποιες λεπτομέρειες οι οποίες διαφωτίζουν την επεισοδιακή δημιουργία του πρώτου Κύλωνα, τη συσχέτισή του με την εφεύρεση της Ζόι και – ως εκ τούτου – την κατοπινή σχέση των Κυλώνων με τον μονοθεϊσμό. Από εκεί και πέρα, ωστόσο, ελάχιστο εώς μηδαμινό αντίκτυπο έχουν τα τεκταινόμενα στην Κάπρικα επί της πλοκής και του σεναριακού υποβάθρου του Μπάτλσταρ Γκαλάκτικα, ενώ η εμφάνιση του μικρού Ουίλιαμ – γιου του Τζόζεφ Αντάμα και μελλοντικού Ναυάρχου Αντάμα – δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα «δώρο» στους τηλεθεατές του Γκαλάκτικα. Όσον αφορά τα τεχνικά ζητήματα, το εγχείρημα έχει ενδιαφέρον χάρη στην εισαγωγή ρετρό αισθητικών στοιχείων – π.χ. αναφορές στο φιλμ νουάρ της δεκαετία του 1950 – μες στο μελλοντολογικό σκηνικό, την εικαστική διαφοροποίηση των τοποθεσιών διαμέσου της φωτογραφίας (π.χ. ψυχρή και φωτεινή στο μέγαρο των Γκρέιστοουν, θερμή και σκοτεινή στο διαμέρισμα του Αντάμα) όπως και για τις εξαιρετικές ερμηνείες. Όμως η συμβατική ορχηστρική μουσική επένδυση, οι υπέρμετρα αργοί ρυθμοί, οι μονοδιάστατοι χαρακτήρες παρά τη φανερή προσπάθεια για ανάγλυφη σκιαγράφησή τους, οι περιστασιακές παλινωδίες στην ανάπτυξή τους (κυρίως όσον αφορά την Κλαρίς Γουίλοου), η κυμαινόμενη από επεισόδιο σε επεισόδιο ποιότητα της αφήγησης και τα ελλιπώς αληθοφανή ψηφιακά ειδικά εφέ – ίσως λόγω περιορισμών κόστους, μιας και η παραγωγή ήταν ήδη ακριβή – τοποθετούν την Κάπρικα κάτω από τα πρότυπα ποιότητας της γονικής τηλεοπτικής σειράς. Επιπλέον, η άνιση σκηνοθεσία άλλοτε εστιάζει στην ατμόσφαιρα (π.χ. στην εισαγωγική σεκάνς του πιλότου) και άλλοτε είναι απλώς διεκπεραιωτική, ενώ το σενάριο – που συνειδητά επιχειρεί να λάβει τη μορφή κλασικής τραγωδίας – παλινδρομεί μεταξύ ευφυίας και κακογουστιάς.

     Ως αποτέλεσμα των παραπάνω και της αλλοπρόσαλης στάσης του σταθμού όσον αφορά τον χρονοπρογραμματισμό της προβολής της, και παρά την εισαγωγή ορισμένων οικείων στοιχείων που παρέπεμπαν ελαφρώς στο Γκαλάκτικα μετά το μέσον του πρώτου κύκλου, η Κάπρικα διακόπηκε οριστικά ύστερα από συνολικά 18 επεισόδια λόγω χαμηλής τηλεθέασης – πολύ πριν η πλοκή εξελιχθεί ως την έναρξη του Α’ Κυλωνικού Πολέμου, ανεβάζοντας σταδιακά το διακύβευμα του δράματος όπως σχεδιαζόταν αρχικά.