Τηλεόραση: «Paranoia Agent» (2004)

PARANOIA AGENT

«PARANOIA AGENT»

     Σε μία περιοχή του σημερινού Τόκιο, ένας κινούμενος με πατίνια μυστηριώδης νεαρός, φορώντας καπέλο και κρατώντας ρόπαλο του μπέιζμπολ, χτυπά απρόσμενα και φαινομενικά τυχαία περαστικούς τις νύχτες. Παράνοια αρχίζει να διακατέχει τους πολίτες. Δύο αξιωματικοί της Αστυνομίας ερευνούν τη μυστηριώδη υπόθεση – γρήγορα αντιλαμβάνονται όχι μόνο ότι τα θύματα συνδέονται εμμέσως μεταξύ τους ακόμα και αν δεν γνωρίζονται προσωπικά, αλλά και ότι κάθε χτύπημα λαμβάνει χώρα σε μία στιγμή τέτοια, που απαλλάσσει το θύμα από ένα μεγάλο ψυχολογικό φορτίο σε μια στιγμή ατομικής κρίσης…

     Τηλεοπτικό ιαπωνικό άνιμε 13 επεισοδίων του Σατόσι Κον (Το τέλειο γαλάζιο, Η ηθοποιός της χιλιετίας, Πάπρικα), το οποίο συνθέτει σε ένα πρωτότυπο σύνολο στοιχεία κοινωνικού δράματος, ψυχολογικού θρίλερ και σάτιρας. Ο Κον αξιοποίησε αχρησιμοποίητες ιδέες από παλαιότερες κινηματογραφικές του ταινίες για τη συγγραφή του σεναρίου και σκηνοθέτησε δυναμικά το Paranoia Agent με σπιρτάδα και χάρη. Με πλοκή στηριγμένη σε φαινόμενα μαζικής υστερίας, αυθυποβολής και κρίσεων άγχους, αλλά και με σαφείς παραφυσικές προεκτάσεις, ο Κον στιγματίζει τον μοντέρνο τρόπο ζωής και τις πιέσεις τις οποίες ασκεί στο άτομο, την υπέρμετρη επιρροή των ΜΜΕ, τον καταναλωτισμό, την ψυχολογική τάση για αναζήτηση «εύκολων λύσεων» και ψευδών, φανταστικών απαντήσεων στα προβλήματα και στα ερωτήματα μιας πολύπλοκης κοινωνίας. Και – πράγματι – πόσο υπέροχα διαγράφεται αυτή η κοινωνία, ο κόσμος της σύγχρονης, μεταβιομηχανικής Ιαπωνίας, μέσα από έναν θίασο ποικιλόμορφων, ρεαλιστικά «γκρίζων» χαρακτήρων, με τη δική τους συμπεριφορά, υπόβαθρο και ψυχολογική κατάσταση, και με τόσες διαφορετικές όψεις του καθημερινού βίου στο Τόκιο να εκτίθενται; Η ιστορία του ασύλληπτου νεαρού ροπαλοφόρου είναι η αφορμή που ξεγυμνώνει τους χαρακτήρες φέρνοντάς τους αντιμέτωπους με ένα θεμελιώδες ερώτημα: πώς αποκρίνεται κανείς στις προκλήσεις της πραγματικότητας; Αγκιστρώνοντας τον εαυτό του σ’ αυτήν και παλεύοντας, ή δραπετεύοντας σε μια φαντασίωση;

     Καθόλου τυχαία η τηλεοπτική σειρά βρίθει μεταμοντέρνων στοιχείων: ολόκληρα επεισόδια ή σκηνές εκτυλίσσονται σε νοερούς φανταστικούς κόσμους των ηρώων, οι οποίοι στους ανυποψίαστους θεατές παρουσιάζονται περίπου ως αληθείς και με τις μεταβάσεις μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας να μην είναι άμεσα ορατές. Ένας παιχνιδιάρικος οντολογικός σχετικισμός και μία βαθιά υποκειμενικότητα ως προς την αντίληψη του κόσμου διαπερνούν τη φόρμα της αφήγησης, ταιριάζοντας άψογα με το περιεχόμενο του σεναρίου, μα το κεντρικό μήνυμα του τελευταίου υπονομεύει σαρκαστικά αυτήν ακριβώς την κοσμοαντίληψη. Ένα ολόκληρο επεισόδιο αφιερώνεται στη διαδικασία κατασκευής… μίας τηλεοπτικής σειράς άνιμε, οπότε η εύθυμη αυτοαναφορικότητα και το σαρδόνιο γκρέμισμα του τετάρτου τοίχου καταλήγουν κοινοτοπία. Η αφήγηση είναι ουσιαστικά τεμαχισμένη και εξελίσσεται μέσα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, με την κύρια πλοκή να λειτουργεί περισσότερο ως αφορμή παρά ως επίκεντρο του σεναρίου. Το πανέμορφο και λαμπερό σχέδιο με τα πλούσια χρώματα, η ομαλή κίνηση, ο ταχύς ρυθμός και το διάχυτο χιούμορ βοηθούν τον θεατή να μην αποπροσανατολιστεί, μέσα σε τοπία και αγωνιώδεις σκηνές που αγγίζουν τον σουρεαλισμό όσο το φανταστικό στοιχείο κάνει απειλητικά και ανεξήγητα την εμφάνισή του στις παρυφές της πραγματικότητας, καταμεσής του Τόκιο. Τα περισσότερα επεισόδια παρουσιάζουν μια σχετική αυτοτέλεια, με το καθένα να έχει τον δικό του τόνο και να επικεντρώνεται σε διαφορετικό χαρακτήρα, όλα όμως τοποθετούν το δικό τους λιθαράκι στην κεντρική ιστορία.